Samorządowa kasa na uczelnie wyższe? Katowice, Lublin i Opole mają dość faworyzowania np. Warszawy, Krakowa i Gdańska

– Upominam się o uniwersytety, bo jesteśmy miastem, które wprost w strategii rozwoju wpisało rozwój akademickości. Traktujemy lubelskie uczelnie jako jeden z głównych czynników rozwoju miasta. Trudno też sobie wyobrazić dostosowanie do potrzeb inwestorów w zakresie wysokokwalifikowanej kadry bez uniwersytetów, trudno mówić o innowacyjności gospodarki Lublina bez powiązania uniwersytetów z biznesem. Na lubelskich uniwersytetach kształcą się studenci z 70 krajów świata – to po Warszawie drugi taki ośrodek w kraju – więc dla mnie uczelnie to kwestia absolutnego priorytetu, patrząc z punktu widzenia rozwoju Lublina – podkreśla Żuk.

Tymczasem, jak mówi prezydent Lublina, miasto nie może zaangażować się np. w realizację projektu tamtejszego centrum prawa europejskiego opierającego się na współpracy dwóch uniwersytetów lubelskich z uniwersytetami miast partnerskich zza wschodniej granicy. Miasto nie może bezpośrednio angażować się też np. w fundację wspierającą przedsiębiorczość akademicką. – To jest ta kwestia niedookreślona, która utrudnia nam angażowanie się we wsparcie rozwoju akademickości – kontynuuje Żuk.

Problem polega na tym, że ustawa o samorządzie gminnym nie pozwala wydatkować na to pieniędzy.

– Samorządy nie mają dziś możliwości bezpośredniego finansowania działalności uczelni. Należy podjąć dyskusję i dokonać analizy skutków potencjalnej nowelizacji ustawy o samorządzie, tak by samorządy mogły, jak np. we Francji czy w Niemczech, dofinansowywać działalność uczelni działających w regionie. Wraz z tym, oczywiście, powinna być zmieniona także stosowna reguła budżetowa powiększająca odpowiednio budżet samorządów – sugeruje prezydent Katowic.

– Poprawiajmy więc prawo! – apeluje Żuk. – Stwórzmy możliwość wydatkowania środków tam, gdzie to wynika wprost ze strategii rozwoju miasta. Nad wykonaniem budżetu jest przecież kontrola rady miasta i kontrola RIO.

Przypomina, że samorządy przygotowały projekt zmian prawa w tym zakresie. – Trzeba nam szybkiego dostosowania prawa samorządowego – tego ustrojowego i finansowego – do potrzeb dnia dzisiejszego. Na Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego proponowaliśmy, by zmienić ustawę o samorządzie gminnym, tak by wszystko, co jest celem strategicznym, uzasadniało wydatkowanie środków publicznych – wyjaśnia Żuk.

Jak miasta wspierają uniwersytety?

Brak bezpośrednich możliwości wdawania miejskich pieniędzy nie oznacza, że samorządy nie wspierają uczelni. Robią co mogą - angażują się w programy stypendialne, straże, praktyki, wcielają się w rolę pośrednika między biznesem a nauką.

– Miasto Kraków aktywnie współpracuje ze środowiskiem naukowo-akademickim jako łącznik pomiędzy inwestorami a środowiskiem akademickim i naukowym również poprzez powołanie i prowadzenie Krakowskiego Forum Nauka-Biznes-Mieszkańcy-Samorząd. Celem Forum jest pobudzenie dialogu i zainicjowanie współpracy na linii nauka – biznes – mieszkańcy – samorząd w celu wzmocnienia rozwoju i zwiększenia innowacyjności oraz atrakcyjności Krakowa – wyjaśnia Kulczycki.

– Opole bezpośrednio kooperuje z uczelniami m.in. na płaszczyźnie biznesowej, infrastrukturalnej oraz organizacyjnej w tym: wspólnej obsługi inwestycyjnej, przygotowania kadr pod potrzeby rynku, wspólnej organizacji wydarzeń promujących naukę i biznes czy współpracy w ramach ciał doradczych na potrzeby rozwoju samorządu – wymienia Kramarz.

Jeśli nie można rozwijać infrastruktury uczelni, można tę wokół niej. Katowice wspierają tworzenie dzielnicy akademickiej.

– Budujemy wspólną, akademicką przestrzeń zintegrowaną z tkanką miasta, otwartą, służącą mieszkańcom. Wzmocnienie funkcji akademickiej poprzez integrację w Dzielnicy Akademickiej przełoży się na wzmocnienie potencjału edukacyjnego Katowic, ale także na problemy demograficzne, tj. zwiększenie liczby studentów w mieście, przeciwdziałanie wyludnianiu się Katowic, a także na intensyfikację życia studenckiego i kulturalnego studentów i mieszkańców, co zwiększy atrakcyjność i konkurencyjność uczelni katowickich – podkreśla prezydent Krupa.

Opole inwestuje w infrastrukturę komunikacyjną bezpośrednio w sąsiedztwie szkół wyższych.

– W świetle kreowania narzędzi wsparcia szkolnictwa wyższego przez samorząd terytorialny warto rozważyć możliwość aktualizacji ustawowych zadań własnych gmin, tak aby mogły łatwiej podejmować inicjatywy mające na celu bezpośrednią współpracę oraz pomoc uczelniom w realizacji ich misji, zarówno dydaktycznej, jak i naukowej – reasumuje Kramarz.