Będą zmiany w Karcie nauczyciela. To już przesądzone

• Nowelizacja Kodeksu pracy, wynikająca z dyrektywy work-life balance, obejmie również nauczycieli.  
• Dla edukatorów nie jest dostępna elastyczna organizacja pracy.
• Natomiast inne zmiany uregulowane w Kodeksie pracy, a nieobjęte regulacją Karty nauczyciela - tak.

Uchwalona przez sejm 9 marca ustawa, która do Kodeksu pracy wdraża przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów, zwanej też dyrektywą work-life balance, czeka na podpis Prezydenta RP i publikację w Dzienniku Ustaw. Trudno się bowiem spodziewać, by Andrzej Duda miał jej nie podpisać.

Czytaj więcej

Praca zdalna i kontrola trzeźwości wchodzą do Kodeksu pracy

Zatem, gdy tylko ustawa zostanie opublikowana, jej przepisy po 21 dniach wejdą w życie. Tym samym pracownicy wszystkich branż będą mogli korzystać z nowych przywilejów, również nauczyciele placówek publicznych. Nowelizacja Kodeksu pracy zmienia bowiem przepisy Karty nauczyciela. Co konkretnie?

Nauczyciele mogą korzystać ze wszystkich dobrodziejstw nowelizacji KP, z wyjątkiem elastycznej organizacji pracy

Przede wszystkim do tytułu ustawy dodaje odnośnik wskazujący, że nowelizacja jest efektem wdrożenia przepisów ww. dyrektywy, a w ślad za tym wskazuje - w dodanym do Karty nauczyciela art. 67f - że jeśli przepisy karty nie stanowią inaczej, nauczycielowi przysługują uprawnienia pracownika związane z rodzicielstwem określone w Kodeksie pracy, za wyjątkiem art. 188¹KP.

Przepis ten mówi o możliwości zastosowania na wniosek pracownika elastycznej organizacji pracy, za którą uważa się pracę zdalną oraz system czasu pracy, taki jak system przerywanego czasu pracy według z góry ustalonego rozkładu, różne godziny rozpoczynania pracy, indywidualny rozkład czasu pracy, skrócony tydzień pracy przy równoczesnym przedłużeniu dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, czy system czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta.

Podkreślmy więc jeszcze raz - dla nauczyciela te elastyczne systemy pracy są wyłączone. Natomiast dostępne są inne udogodnienia wynikające z dyrektywy work-life balance.

Obniżenie wymiaru czasu pracy ze względu na dziecko

Na podstawie dodanego art. 67g ust. 1 KN nauczyciel nieposiadający prawa do urlopu wychowawczego, opiekujący się dzieckiem, do ukończenia przez nie 8. roku życia może złożyć wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej o obniżenie wymiaru czasu pracy oraz odpowiednio obniżenie wymiaru zatrudnienia do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru zatrudnienia.

Nauczyciel, który będzie chciał skorzystać z tej możliwości, musi złożyć wniosek do dyrektora na co najmniej 21 dni przed terminem rozpoczęcia wykonywania pracy w obniżonym wymiarze zatrudnienia. We wniosku zaś, obok imienia i nazwiska oraz daty urodzenia dziecka, musi wskazać przyczynę konieczności skorzystania z obniżonego wymiaru zatrudnienia oraz termin rozpoczęcia i zakończenia pracy na takich warunkach.

Czytaj więcej

W szkołach przybywa nauczycieli specjalistów. Rząd przedstawia wyliczenia

Złożenie takiego wniosku przez nauczyciela nie jest dla dyrektora placówki obligatoryjne - dyrektor może się na to zgodzić lub nie, lub też zaproponować nauczycielowi zastosowanie obniżonego wymiaru zatrudnienia w innym terminie niż wskazany.

O podjętej decyzji dyrektor szkoły informuje nauczyciela na piśmie w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku.

Nowe przepisy wyraźnie wskazują, że skorzystanie z powyższego uprawnienia nie powoduje zmiany podstawy nawiązania stosunku pracy z nauczycielem. Ponadto, nauczyciel korzystający z obniżonego wymiaru czasu pracy i wymiaru zatrudnienia na podstawie art. 67g ust. 7 może w każdym czasie złożyć wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej o powrót do poprzedniej organizacji pracy, gdy uzasadnia to zmiana okoliczności będąca podstawą do korzystania przez nauczyciela z tego obniżenia.

Czytaj więcej

Nauczyciele czekają na projekt ustawy ws. przywrócenia art. 88 Karty Nauczyciela

W takiej sytuacji dyrektor szkoły, po rozpatrzeniu wniosku, informuje nauczyciela w postaci papierowej lub elektronicznej o uwzględnieniu albo przyczynie odmowy uwzględnienia wniosku, albo o możliwym terminie powrotu do pracy, w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku.

Siła wyższa - 2 dni w roku z zachowaniem prawa do połowy wynagrodzenia

To nowa instytucja w Kodeksie pracy, bardzo podobna do urlopu na żądanie, która poprzez dodanie art. 68a została wprowadzona do KN. Na podstawie tego przepisu już wkrótce nauczyciel będzie miał prawo do zwolnienia od pracy z powodu działania tzw. siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność nauczyciela, w wymiarze 2 dni w roku kalendarzowym, z zachowaniem prawa do połowy wynagrodzenia, o którym mowa w art. 30 KN.

W sprawie udzielenia takiego urlopu nauczyciel musi złożyć wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia, ale - co istotne - dyrektor nie będzie mógł mu tego urlopu odmówić.

Urlop opiekuńczy - bezpłatne dni wolne na opiekę

Na podstawie dodanego art. 68b KN nauczycielowi przysługiwać będzie również bezpłatny urlop opiekuńczy w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.

Czytaj więcej

Zmiany w Kodeksie pracy. Dłuższy urlop rodzicielski, nowy opiekuńczy, dodatkowe przerwy

"Przy udzielaniu urlopu, o którym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału siódmego ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy" - stanowi przepis.

Ten dodany rozdział znajdziemy w noweli KP z 9 marca 2023 r. Wskazuje on m.in., że za członka rodziny, o którym mowa wyżej, uważa się syna, córkę, matkę, ojca lub małżonka, co nieco zawęża grono tych osób.

Przepisy KP w tej kwestii stanowią również, że urlopu opiekuńczego udziela się na wniosek pracownika złożony w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie nie krótszym niż 1 dzień przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu; we wniosku wskazuje się imię i nazwisko osoby, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych, przyczynę konieczności zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia oraz w przypadku członka rodziny - stopień pokrewieństwa z pracownikiem, a w przypadku osoby niebędącej członkiem rodziny - adres zamieszkania tej osoby.

Warto zwrócić także uwagę, że urlopu udziela się w dniach, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, jak również, że okres urlopu opiekuńczego wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.