Częstochowa ma dość finansowania lekcji religii. "To nie dyskryminacja"

• Rada Częstochowy w połowie grudnia 2022 roku zaapelowała do rządu o likwidację finansowania lekcji religii z budżetu miasta, uzasadniając to wysokimi kosztami ponoszonymi przez miasto mimo coraz mniejszej liczby uczniów chodzących na religię.
• Uchwała Rady zmierza do przeniesienia kosztów tych lekcji z samorządów na państwo i pokrywania ich w całości z państwowej subwencji oświatowej. 
• Akcja Katolicka poskarżyła się na to Rzecznikowi Praw Obywatelskich, ten jednak nie znalazł powodu do interwencji. 

Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek odpisał prezesowi Akcji Katolickiej Archidiecezji Częstochowskiej Arturowi Dąbrowskiemu. Pod koniec grudnia 2022 r. zwrócił się on do RPO w sprawie uchwały Rady Miasta Częstochowa, która zawierała apel do rządu o likwidację finansowania lekcji religii z budżetu miasta.

Czytaj więcej

Radni Częstochowy przeciwni finansowaniu lekcji religii z lokalnego budżetu

RPO po analizie sprawy nie znalazł podstaw do podjęcia działań w granicach swoich kompetencji.

Uchwała ma charakter apelu i na razie nic nie zmienia

Uchwała zawierała apel do o likwidację finansowania lekcji religii z budżetu miasta w związku z rosnącymi, niezależnie od miasta, kosztami funkcjonowania miejskiego systemu edukacji. Według informacji radnych roczne koszty wynagrodzenia nauczycieli religii w Częstochowie to ponad 9,5 mln zł. Wydatki ponoszone na naukę religii w szkołach w 70 proc. finansowane są z subwencji oświatowej, a w 30 proc. z dochodów własnych miasta. W przypadku Częstochowy to ponad 2,8 mln zł. 

Zdaniem RPO uchwała ma charakter apelu politycznego, który nie wywiera skutków prawnych dla mieszkańców. Nie oznacza zatem decyzji o zaprzestaniu finansowania lekcji religii w Częstochowie.

Rzecznik dodaje, że nie zmierza ona również do zaprzestania ich finansowania ze środków publicznych.

To postulat skierowany do centralnej administracji rządowej o podjęcie inicjatywy legislacyjnej zmierzającej do przeniesienia ciężaru finansowania lekcji religii z samorządów na państwo i pokrywania ich w całości z państwowej subwencji oświatowej.

czytamy w stanowisku. 

Czytaj więcej

Małopolska kurator ostro do radnych. Poszło o naukę religii

Zdaniem rzecznika uchwałę należy wiązać przede wszystkim z obserwowanym w ostatnich latach szybszym wzrostem wydatków ponoszonych przez jednostki samorządu terytorialnego na oświatę, przewyższającym wzrost subwencji oświatowej. Na problem zwróciła uwagę m.in. Najwyższa Izba Kontroli w opublikowanej w 2022 r. Informacji o wynikach kontroli „Finansowanie zadań oświatowych realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego".

W samej uchwale nie znalazły się zaś treści o charakterze dyskryminującym, a tym bardziej mogące nosić znamiona mowy nienawiści - podkreśla RPO.

Kto i z czego ma finansować lekcje religii w szkołach?

Finansowanie religii ze środków publicznych ma umocowanie w art. 53 ust. 4 Konstytucji RP. W doktrynie prawa wskazuje się, że ustrojodawca, określając po stronie rodziców i uczniów prawo podmiotowe do edukacji religijnej w szkole publicznej, nałożył na władze publiczne obowiązek organizowania lekcji religii, a zatem i ponoszenia ich kosztów. Finansowanie edukacji religijnej w szkole publicznej nie należy zatem do zakresu swobody ustawodawcy zwykłego, ale jest konstytucyjnym obowiązkiem władz publicznych. Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu orzeczenia z 30 stycznia 1991 r. wskazał, że wypłacania wynagrodzenia nauczycielom religii nie można utożsamiać z dotowaniem lub subwencjonowaniem kościołów czy związków wyznaniowych.

Czytaj więcej

Maleje liczba uczniów deklarujących udział w lekcjach religii

Podział kosztów organizacji nauczania religii między budżet państwa a budżety samorządowe jest natomiast zagadnieniem mieszczącym się w swobodzie politycznej ustawodawcy w obszarze finansów publicznych. Rzecznik Praw Obywatelskich nie jest organem właściwym do formułowania ocen i postulatów w tym zakresie.

RPO zapewnia, że stale monitoruje problematykę poszanowania wolności sumienia i wyznania, w tym kwestie dotyczące organizacji lekcji religii i etyki w szkołach publicznych.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.