Ekwiwalent za niewykorzystany urlop nauczyciela możliwy tylko w jednym przypadku

- Przepis art. 64 ust. 1 ustawy - Karta Nauczyciela ustanawia generalną zasadę określającą termin wykorzystania urlopu, zgodnie z którą „nauczycielowi zatrudnionemu w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie szkolne, przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze odpowiadającym okresowi ferii i w czasie ich trwania”.
- Dlatego też nawet umowy na czas określony, zastępstwa na dany rok szkolny powinny być zawierane do końca sierpnia, by nauczyciel mógł skorzystać z urlopu w naturze.
- Wyjątkową sytuacją jest rozwiązanie umowy przed czasem.
Co do zasady urlop wypoczynkowy należy wykorzystywać w naturze. Przepisy przewidują jednak możliwość wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop.
Przesłanką taką jest m.in. rozwiązanie stosunku pracy, które następuje na zasadach określonych w art. 30 § 1 Kodeksu pracy:
- na mocy porozumienia stron,
- przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem),
- przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia),
- z upływem czasu, na który umowa była zawarta (przesłanka omówiona wyżej).
Nauczyciel zatrudniony do 30 czerwca. Co z urlopem?
Problem pojawia się w przypadku nauczycieli, którzy urlopu nie mogą wykorzystać w innym terminie niż ferie szkolne.
- Tak więc nauczyciel zatrudniony do końca czerwca na czas określony pozbawiony będzie prawa do urlopu wypoczynkowego w lipcu i sierpniu, ponieważ nastąpiło wygaśnięcie stosunku pracy. Nie ma żadnych przepisów nakazujących zatrudnienie nauczyciela na czas określony do końca sierpnia, aby ten mógł w naturze wykorzystać urlop wypoczynkowy. Co więcej, Państwowa Inspekcja Pracy stwierdza, że w gestii pracodawcy jest to, do kiedy zawrze on umowę okresową o zastępstwo z nauczycielem. Tak więc nic nie stoi na przeszkodzie, aby umowa okresowa o zastępstwo była sporządzona do końca czerwca, co jest ze szkodą dla nauczyciela - podnosi w interpelacji posłanka Henryka Krzywonos-Strycharska.
Posłanka pyta resort edukacji, czy zamierza doprecyzować przepisy, tak aby była pełna jasność, że umowa na czas określony o zastępstwo trwająca przez cały okres zajęć szkolnych, a nawet do 30 czerwca, powinna być zawarta na okres umożliwiający wykorzystanie w naturze urlopu wypoczynkowego w lipcu i sierpniu?
MEiN: umowa o prace z nauczycielem powinna zawierać też okres urlopu w czasie ferii szkolnych
W odpowiedzi wiceminister Dariusz Piontkowski tłumaczy, iż wymiar urlopu wypoczynkowego nauczyciela zatrudnionego na czas określony w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie szkolne, prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego, określa art. 64 ust. 5 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2021 r. poz. 1762, z późn. zm.).
Zgodnie z ww. przepisem „nauczyciel zatrudniony przez cały okres trwania zajęć w danym roku szkolnym w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie szkolne, ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze i na zasadach określonych w ust. 1. Nauczyciel zatrudniony przez okres krótszy niż 10 miesięcy w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie szkolne, ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do określonego w umowie okresu prowadzenia zajęć.”.
Z kolei przepis art. 64 ust. 1 ustawy - Karta Nauczyciela ustanawia generalną zasadę określającą termin wykorzystania urlopu, zgodnie z którą „nauczycielowi zatrudnionemu w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie szkolne, przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze odpowiadającym okresowi ferii i w czasie ich trwania”.
- Z treści cytowanego przepisu jasno wynika zarówno wymiar, jak i termin wykorzystania urlopu wypoczynkowego nauczyciela zatrudnionego w szkole tzw. feryjnej. W związku z powyższym, należy stwierdzić, że nie ma możliwości prawidłowego wykonania przepisu art. 64 ust. 5 ustawy w inny sposób, niż zawarcie umowy o pracę na czas określony do dnia 31 sierpnia, w przypadku wykonywania przez nauczyciela pracy przez cały okres trwania zajęć. Natomiast w przypadku umowy zawartej na czas określony krótszy niż 10 miesięcy, umowa o pracę powinna być zawarta również w sposób umożliwiający wykorzystanie przysługującego urlopu wypoczynkowego, wyliczonego proporcjonalnie do okresu prowadzenia zajęć - podkreśla Piontkowski.
Jak dodaje, Karta Nauczyciela nie określa w sposób odrębny sposobu rozwiązania umowy o pracę zawartej z nauczycielem na czas określony. Zgodnie z art. 91c ust. 1 ustawy „w zakresie spraw wynikających ze stosunku pracy, nieuregulowanych przepisami ustawy, mają zastosowanie przepisy Kodeksu pracy.”. Na mocy art. 30 § 1 pkt 4 Kodeksu pracy, umowa o pracę zawarta na czas określony rozwiązuje się z upływem czasu, na który była zawarta.
- Reasumując, z ww. przepisów wynika, że umowa o pracę z nauczycielem w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie szkolne, wykonującym pracę przez cały okres trwania zajęć w danym roku szkolnym, powinna być zawarta do czasu zakończenia roku szkolnego, tj. do 31 sierpnia - dodaje wiceminister.
Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy nauczyciela. Kiedy możliwy?
Jaka podkreśla Piontkowski, dyrektor szkoły, który jest kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych w szkole nauczycieli i w szczególności decyduje w sprawach zatrudniania i zwalniania nauczycieli, powinien poprzez prawidłowe zawarcie umowy o pracę zagwarantować nauczycielowi wykorzystanie urlopu wypoczynkowego w naturze.
Jest tylko jedna sytuacja, w której nauczycielowi powinno wypłacić się ekwiwalent za niewykorzystany urlop. To sytuacja, w której doszło do wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony na podstawie porozumienia stron, za wypowiedzeniem lub bez zachowania okresu wypowiedzenia.
- Dyrektor szkoły powinien więc podejmować decyzję o wypłacie nauczycielowi ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy wyłącznie w związku z wcześniejszym rozwiązaniem umowy o pracę zawartej na czas określony, zgodnie w art. 30 § 1 pkt. 1-3 Kodeksu pracy - podkreśla Dariusz Piontkowski w odpowiedzi na poselską interpelację.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.