- Wejście w życie "Lex Czarnek" będzie oznaczało, że kuratorzy otrzymają kompetencje nadzorcze nad jednostkami samorządu terytorialnego - alarmuje Związek Miast Polskich.
- "Lex Czarnek” zapewnia wszechwładzę kuratorowi w blokowaniu racjonalnych zmian w sieci szkół, co znacząco wpłynie na i tak wysoki wzrost wydatków bieżących JST" - czytamy w komunikacie ZMP.
- Przyszłość projektu nowelizacji ustawy oświatowej powinniśmy poznać w pierwszych dniach lutego, kiedy trafi pod obrady Senatu.
"Mobilizacja naszego środowiska jest ważna, ponieważ PiS chce po raz kolejny pogrążyć oświatę samorządową. Najpierw była to likwidacja gimnazjów i znaczne utrudnienia w organizacji sieci szkół, potem zmniejszający się poziom części oświatowej subwencji ogólnej w relacji do wydatków bieżących, w tym wydatków placowych, a teraz "Lex Czarnek”, który obok zastraszania i odbierania rodzicom praw do wychowywania swoich dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami oraz dezorganizacji pracy szkół, wprowadza ręczne sterowanie zmianami w sieci szkół (decyzje podejmuje kurator, a płaci społeczność lokalna)" - czytamy w komunikacie Związku Miast Polskich.
ZMP już w grudniu 2021 r., w czasie konsultacji projektu nowelizacji, krytycznie odniósł się do propozycji resortu edukacji. W podjętym stanowisku wskazywano, że projekt może być niezgodny z Konstytucją RP. Chodzi przede wszystkim o wpływ projektowanych regulacji na wykonywanie zadań własnych gmin i powiatów, ograniczenie ich samodzielności w zakresie edukacji publicznej.
Kurator będzie miał uprawnienia nadzorcze
Ponadto, zdaniem samorządów, "Lex Czarnek" jest także niezgodny z Europejską Kartą Samorządu Lokalnego. Jak tłumaczy ZMP, wejście w życie przepisów oznaczało by, że kuratorzy oświaty otrzymaliby kompetencje nadzorcze nad samorządem terytorialnym. Chodzi tu o proponowane zwiększenie roli kuratora oświaty w procesie powoływania i odwoływania dyrektorów szkół. Kuratorzy mieliby także decydować o tym, ile szkół będzie prowadzić dana jednostka samorządu terytorialnego.
Czytaj także: Kurator nie jest od kierowania szkołą. Powiaty krytykują "Lex Czarnek"
"Kurator nie ponosi przy tym żadnej odpowiedzialności za te decyzje, zmuszając społeczności lokalne do nieracjonalnej gospodarki finansami publicznymi. "Lex Czarnek” zapewnia wszechwładzę kuratorowi w blokowaniu racjonalnych zmian w sieci szkół, co znacząco wpłynie na i tak wysoki wzrost wydatków bieżących JST" - czytamy w komunikacie ZMP.
- Samorządy z własnej kieszeni muszą od lat dokładać znaczące kwoty do subwencji oświatowej, co odbija się na ich kondycji finansowej. Sytuacja z roku na rok się pogarsza. W latach 2016-2020 dopłata samorządów do otrzymanej subwencji - tylko na wydatki bieżące - wzrosła o ponad 53 proc.. W 2016 r. subwencja oświatowa pokrywała 91,1 proc. jedynie samych wydatków placowych w oświacie, a w 2020 r. już tylko 84,6 proc. - mówi Zygmunt Frankiewicz, prezes ZMP.
ZMP wraz z Unią Metropolii Polskich stworzyły internetową zbiórkę podpisów pod petycją "Zamach na Polską Szkołę". Jej treść można znaleźć na stronie internetowej związku.
Co dalej z "Lex Czarnek"?
Projekt nowelizacji ustawy już został przegłosowany przez Sejm, a obecnie znajduje się w Senacie. Już dwie senackie komisje - Nauki, Edukacji i Sportu oraz Obrony Narodowej 20 stycznia odrzuciły go. Z kolei 1 lutego obrady senackiej Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej (KSTAP) będą w całości poświęcone omówieniu "Lex Czarnek” w świetle niezgodności z przepisami Konstytucji RP i Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego.
Przewodniczący KSTAP, prezes ZMP, senator Zygmunt Frankiewicz zaprosił na posiedzenie przedstawicieli MEiN, Prezydenta RP, Rzecznika Praw Obywatelskich, organizacji samorządowych, w tym z ZMP, oraz ekspertów.
Następnie 4 lutego projekt tej ustawy będzie tematem obrad nadzwyczajnego posiedzenia Senatu RP. Gdyby Sejm odrzucił uchwałę Senatu, co może nastąpić już 8 lutego, korporacje samorządowe zapowiadają, że zwrócą się do Prezydenta RP o skorzystanie z jego uprawnień dotyczących m.in. niepodpisania ustawy lub skierowania do Trybunału Konstytucyjnego.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.