Korzystanie z obiektów jednostek oświatowych. Jak ustalić ceny i opłaty?

• Regionalna Izba Obrachunkowa nie ma kompetencji do dokonywania oceny korzystniejszych finansowo rozwiązań przyjmowanych w konkretnej gminie w zakresie cen i opłat za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej w jednostkach oświatowych.
• „Uprawnienie do ustalania wysokości cen i opłat za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej, organy samorządu mogą powierzyć organom wykonawczym tych jednostek. Uchwała subdelegacyjna powinna w sposób jasny, wyczerpujący i precyzyjny określać zakres dopuszczalnych działań organu wykonawczego” - wyjaśnił prezes RIO w Olsztynie Bogdan Gaber.
• Według Naczelnego Sądu Administracyjnego organ stanowiący może postanowić o cenach i opłatach wyłącznie w przypadku, gdy cena wynika z innych regulacji i nie jest efektem ustaleń oraz kalkulacji samorządu, natomiast opłata jest bezpośrednią pochodną ceny.

Olsztyńska RIO zaznaczyła, że w ramach swoich kompetencji nie dokonuje oceny korzystniejszych finansowo rozwiązań przyjmowanych w konkretnej gminie w zakresie cen i opłat za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej w jednostkach oświatowych. Dodała również, że uchwały, zarządzenia dotyczące cen i opłat za korzystanie z tych obiektów i urządzeń nie podlegają nadzorowi regionalnych izb.

Czytaj więcej

Toruń wprowadza opłaty za orliki – oświetlenie kosztuje

Regulacje odpłatności po stronie samorządu zgodnie z ustawą o gospodarce komunalnej

Mimo to przekazała wyjaśnienia odnośnie uwarunkowań prawnych w tym zakresie, zaznaczając m.in., że zgodnie z ustawą o gospodarce komunalnej organy stanowiące jednostki samorządu terytorialnego (JST) są zobowiązane do regulowania odpłatności za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej oraz za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej jednostek samorządu terytorialnego.

„Uprawnienie do ustalania wysokości cen i opłat za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej, organy JST mogą powierzyć organom wykonawczym tych jednostek. Uchwała subdelegacyjna organu stanowiącego powinna w sposób jasny, wyczerpujący i precyzyjny określać zakres dopuszczalnych działań organu wykonawczego. W analizowanym przepisie zostały zawarte alternatywne rozwiązania, a mianowicie postanowienie o wysokości cen i opłat albo postanowienie o sposobie ustalania cen i opłat” – zwrócił uwagę prezes RIO w Olsztynie Bogdan Gaber.

Wyrok NSA z listopada 2021 r. „W każdym przypadku wysokość opłaty jest pochodną ceny”

Prezes przytoczył treść wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 listopada 2021 r. Jest w nim mowa, że organ stanowiący może postanowić o cenach i opłatach wyłącznie w przypadku, gdy cena wynika z innych regulacji i nie jest efektem ustaleń oraz kalkulacji JST, natomiast opłata jest bezpośrednią pochodną ceny, którą można ustalić na podstawie prostej kalkulacji.

„W każdym przypadku wysokość opłaty jest pochodną ceny. (...) Z tego też powodu zasadne jest w akcie prawnym nie tyle uregulowanie wysokości opłaty, co raczej sposobu jej ustalenia. Ostateczna opłata jest bowiem wypadkową ceny oraz najczęściej ilościowego ujęcia świadczonej usługi” – czytamy we wspomnianym wyroku NSA.

Czytaj więcej

Baseny podrożeją. Zamrożenie cen gazu tylko spowolni podwyżki

Według naczelnego sądu nie może przy tym mieć zastosowania jakakolwiek kalkulacja poza aktem prawa miejscowego, czyli na etapie podpisywania umowy cywilnoprawnej. Wskazał on także, że zarówno opłata (sposób jej ustalenia) oraz cena (sposób jej ustalenia) muszą być kompleksowo uregulowane w akcie prawa miejscowego.

Umowa cywilnoprawna dopiero po odpowiednim skonstruowaniu aktu prawa miejscowego

„Dopiero na podstawie tak skonstruowanego aktu prawa miejscowego wyznaczającego cenę za usługę oraz sposób obliczenia opłaty, można rozważać podpisanie umowy cywilnoprawnej będącej podstawą prawną świadczenia usług komunalnych konkretnemu podmiotowi” - stwierdził NSA.

Czytaj więcej

Posiłki dla uczniów będą na nowych zasadach. RIO wyjaśnia

W przypadku, gdy cena jest ustalana samodzielnie przez samorząd, a ustalenie wysokości opłaty oraz ceny nie wiąże się z prostą kalkulacją, należy wprowadzić regulację o sposobie ustalania cen i o sposobie ustalania opłat.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.