Ministerstwo odpiera zarzuty NIK: W edukacji jest lepiej niż było

• Młody początkujący nauczyciel będzie zarabiał 20 proc. więcej od września, niż teraz - zapowiedział Marcin Nowak, zastępca dyrektora Departamentu Współpracy z Samorządem Terytorialnym Ministerstwa Edukacji i Nauki.
• Pomimo tego, że z roku na rok z budżetu państwa ponoszone są na ten cel wyższe wydatki, ich kwota wywołuje dyskusje i w ocenie samorządów nie zapewnia finansowania wszystkich nakładanych na nie zadań oświatowych - wskazała NIK.
• Subwencja oświatowa wyniosła w latach 2017-2021 (do 30 września) blisko 226,1 mld zł, co stanowiło 59,1 proc. wydatków poniesionych przez samorządy na zadania oświatowe.

Najwyższa Izba Kontroli opublikowała we wtorek 7 czerwca raport o wynikach kontroli finansowanie zadań oświatowych realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego. Kontrolą objęto 59 jednostek z terenu ośmiu województw (lubelskiego, lubuskiego, łódzkiego, kujawsko-pomorskiego, małopolskiego, mazowieckiego, warmińsko-mazurskiego i zachodniopomorskiego): 32 gminy, 16 powiatów oraz 11 jednostek powołanych do wspólnej obsługi administracyjno-finansowej jednostek oświatowych. Raport dotyczy lat 2017-2021

Szkołom brakuje inwestycji

Brak środków na realizację dużych zadań inwestycyjnych o charakterze budowlanym oraz problemy z zapewnieniem odpowiedniej kadry nauczycielskiej - to zagadnienia, które w sposób szczególny zwróciły uwagę posłów z sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.

- Brakuje 1/3 środków na prowadzenie szkół. W skali roku brakuje ponad 33 miliardów złotych. Najbardziej martwiący jest jednak poziom inwestycji. 5 proc. to zdecydowanie za mało środków i jeszcze nie wiemy dokładnie, na co to szło. Czy to na poprawę substancji, czy na wyposażenie - mówił podczas komisji poseł Ryszard Wilczyński.

Decyzji rządu w tej sprawie bronił Marcin Nowak, zastępca dyrektora Departamentu Współpracy z Samorządem Terytorialnym w Ministerstwie Edukacji i Nauki, przypominając kilkukrotnie, że nakłady na edukację, a także na inwestycje rosną z roku na rok.

- Z raportu wynika, że inwestycje w edukacji to duży problem dla samorządów, ale trzeba zaznaczyć, że ostatnie lata to lata rekordowych inwestycji oświatowych. Z Funduszy Inwestycji Lokalnych trafiło do samorządów na inwestycje oświatowe miliard trzysta milionów złotych. Z Funduszu Inwestycji Strategicznych to było w pierwszej turze 2,6 miliarda złotych. Z drugiej tury, która była dzielona teraz pod koniec maja to ponad 800 milionów złotych. To są ogromne środki, których wcześniej rzeczywiście nie było. To jest dosłownie 5 miliardów złotych w ostatnich dwóch latach tylko z tych dwóch źródeł, natomiast są kolejne. Pod koniec roku, w grudniu samorządy otrzymały 8 miliardów dodatkowej subwencji ogólnej i mogły to wykorzystać na inwestycje w oświacie - podkreślał Nowak.

Widać też braki kadrowe

Kolejnym dużym problemem, który wskazała w swoim raporcie Najwyższa Izba Kontroli, a do którego odwołali się dziś członkowie komisji, był problem z zapewnieniem odpowiedniej kadry nauczycielskiej, w tym nauczycieli zawodów, języków obcych, przedmiotów ścisłych oraz nauczycieli mających przygotowanie z pedagogiki specjalnej.

- Największy problem jest z nauczycielami zawodu. To jest problem, z którym nie poradziła sobie do tej pory żadna ekipa. I to jest największe wyzwanie. Trzeba to jasno powiedzieć, dzisiejszy rynek pracy jest dużo atrakcyjniejszy dla fachowców zajmujących się np. silnikami niż praca w szkole. Więc rynek wysysa tych ludzi i w szkołach ich brakuje - wskazywał poseł Tomasz Ławniczak.

Marcin Nowak uspokajał jednak, że choć specjalistów rzeczywiście brakuje, podjęto już działania by ten problem rozwiązać.

- Nie podzielamy pesymizmu, który płynie z tego raportu. Rzeczywiście, jeśli chodzi o niektóre specjalizacje, pojawiają się głosy, że tych specjalistów brakuje. Natomiast staramy się ten problem rozwiązać. Z funduszy europejskich między innymi będą środki na studia podyplomowe dla nauczycieli zawodu. Będą też nowe studia podyplomowe dla nauczycieli specjalistów właśnie, którzy będą uczyć dzieci z niepełnosprawnościami - oznajmił.

- Dodatkowo staramy się podnieść prestiż zawodu nauczyciela. Między innymi od maja weszły podwyżki w życie, natomiast od września planujemy dużą reformę awansu zawodowego młodzi początkujący nauczyciele dostaną podwyżkę 20 procentową. Młody początkujący nauczyciel będzie zarabiał 20 proc. więcej od września, niż teraz i mamy nadzieję, że w ten sposób ściągniemy młodych ambitnych absolwentów do szkół - dodał.

Czytaj też:Raport NIK potwierdza najgorsze. Samorządom brakuje pieniędzy na oświatę

Jak informuje NIK, w okresie objętym kontrolą wszystkie kontrolowane jednostki samorządu terytorialnego (JST) w pełni realizowały obowiązkowe zadania oświatowe. Wywiązywały się z obowiązku prowadzenia szkół, przedszkoli i placówek oświatowych oraz stworzyły warunki do rozwoju dzieci i młodzieży poprzez organizowanie i finansowanie dodatkowych zadań oświatowych.

W celu pełnej realizacji tych zadań, wszystkie kontrolowane JST, poza środkami otrzymanymi z budżetu państwa, które stanowiły średnio 65,2 proc. poniesionych wydatków na zadania oświatowe, przeznaczyły środki własne, których udział w wydatkach oświatowych wyniósł 30,7 proc. (z tym że średnio wskaźnik ten wyniósł w gminach 41,6 proc., a w powiatach 12,5 proc.). Ponadto pozyskiwały środki z innych źródeł (4,1 proc. poniesionych wydatków). 39,6 proc. skontrolowanych JST stwierdziło, że o ile miałyby większe możliwości finansowe, mogłyby zaoferować dzieciom i młodzieży dodatkową ofertę zarówno edukacyjną jak i opiekuńczą.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.