Nadchodzi oświatowe tsunami. Samorządowcy chcą zmian w Karcie Nauczyciela

• Zbliżający się rok szkolny 2023/2024 niepokoi samorządowców.
• Klasy 36-osobowe? Miasta, szczególnie duże, obawiają się nadmiernej liczby młodzieży w szkołach.
• W związku z tym na zebraniu Zespołu ds. Edukacji, Kultury i Sportu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego samorządowcy zaproponowali  czasowe złagodzenie przepisów.

Już niebawem szkoły zajmą się przygotowywaniem tzw. arkuszy, a więc analizą potrzeb kadrowych w związku z rozpoczynającym się nowym rokiem szkolnym. Wstępne szacunki wskazują, że nie będzie z tym najlepiej, ponieważ przez szkoły przechodzą obecnie dwa roczniki młodzieży, które są szczególnie duże (1,5 normalnego rocznika).

Dwa razy po pół miliona. We wrześniu do szkół ponadpodstawowych trafi znacznie więcej uczniów

PortalSamorzadowy.pl wielokrotnie już o tym pisał, ale dla unaocznienia problemu warto wskazać, że według najświeższych danych, jakie uzyskaliśmy z Ministerstwa Edukacji i Nauki (na dzień 30.09.2021 r.), te powiększone roczniki to klasy VII i VIII z roku szkolnego 2021/2022, liczące odpowiednio po 509 i 505 tys. dzieci, podczas gdy normalny rocznik to ok. 380 tys.

Czytaj więcej

Rośnie liczba godzin ponadwymiarowych w szkołach

Klasy VIII z roku 2021/2022 zasiliły już szkoły ponadpodstawowe, wprowadzając w nich niezłe zamieszanie i – co tu ukrywać – wypełniając je po brzegi. W czerwcu br. mury szkół podstawowych opuści zaś drugi ze wskazanych roczników, czyli te 509 tys. uczniów, który dokończy dzieła wypełniania szkół ponadpodstawowych. Już teraz w wielu miastach klasy licealne czy technikum liczą po 30-33 uczniów, a mówi się, że będzie ich po 36.

Tak duża liczba uczniów spowodowała zwiększone zapotrzebowanie na sale lekcyjne i nauczycieli, które i tak było duże. Zwłaszcza w dużych miastach, gdzie brakuje chętnych do pracy w tym zawodzie, co wynika głównie z możliwości znalezienia pracy w innych profesjach.

Po nich w szkołach podstawowych zostanie tzw. pusty rocznik (raptem 214,5 tys. uczniów) i młodsze klasy liczące średnio po 380 tys. dzieci. Tu zarówno sal lekcyjnych, jak i nauczycieli będzie nadmiar.

Czytaj więcej

Nie będzie nadgodzin w szkołach podstawowych

Problemy nadmiarowego rocznika, który już wkrótce znajdzie się w całości w szkołach ponadpodstawowych – w liceach ogólnokształcących, technikach i szkołach branżowych I stopnia, były przedmiotem dyskusji Zespołu ds. Edukacji, Kultury i Sportu KWRiST, który zebrał się 10 marca w celu zaopiniowania zaproponowanych przez resort edukacji kryteriów podziału rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2023.

Samorządowcy liczą na uregulowania, które ułatwią im zorganizowanie nauki dla tak licznej rzeszy młodzieży

Ewa Dumkiewicz-Sprawka, dyrektor Wydziału Oświaty i Wychowania UM w Lublinie, która przewodniczyła stronie samorządowej, wskazała na problemy organizacji roku szkolnego 2023/2024, które powinny zostać pilnie rozwiązane, a które wynikają głównie z obecności dzieci ukraińskich w polskich szkołach, a zwłaszcza przejścia 1,5 rocznika do szkół ponadpodstawowych. Samorządowcy chcą, aby w kolejnym roku szkolnym:

• podwyższone limity uczniów w oddziałach (ze względu na uczniów z Ukrainy) nadal obowiązywały;
• MEiN czasowo zezwoliło na zatrudnianie nauczycieli na więcej niż 1,5 etatu, czyli ponad górny limit określony przepisami Karty Nauczyciela). Brak nauczycieli jest już odczuwalny, zwłaszcza gdy chodzi o specjalistów nauki przedmiotów ścisłych i zawodowych, a teraz zostanie on spotęgowany nadmierną liczbą uczniów. Jednocześnie za dwa, trzy lata (w zależności od typu szkoły) ta liczba uczniów zacznie gwałtownie spadać, a wraz z nią zapotrzebowanie na nauczycieli. Możliwość uzupełniania braków kadrowych godzinami ponadwymiarowymi pozwoliłoby szkołom przetrwać ten trudny okres. Szkopuł w tym, że już teraz nauczyciele mają – według danych resortu – średnio po 3,29 godz. ponadwymiarowych, a najwięcej w liceach i technikach (odpowiednio 4,02 i 4,27), co oznacza, że na 5 etatów nauczycieli 1 jest zastępowany godzinami ponadwymiarowymi;

Czytaj więcej

W nowym roku szkolnym pensum bez zmian. Na art. 88 nauczyciele będą musieli poczekać

• organy prowadzące miały formalną możliwość tworzenia dodatkowej lokalizacji szkoły ponadpodstawowej w szkole podstawowej, w celu korzystania z jej pomieszczeń czy z sali gimnastycznej.

Wiceminister Piontkowski widzi problem. Będą analizy, a może zmiany ustawowe

Uczestniczący w posiedzeniu zespołu Dariusz Piontkowski, wiceminister edukacji i nauki, nie wykluczył wprowadzenia postulowanych zmian, ponieważ – jak podkreślił – też widzi problem rekrutacji 1,5 rocznika absolwentów klas ósmych. Zapowiedział, że MEiN przeanalizuje te postulaty i przedstawi możliwe rozwiązania, ponieważ ich realizacja będzie wymagać zmian ustawowych.  

- Jeżeli chodzi o zwiększenie limitów w oddziałach klasowych, to nie przewidujemy wprowadzenia tej zasady na przyszły rok szkolny, natomiast utrzymujemy to zwiększenie do końca danego etapu edukacyjnego - mówił.

Te sprawy będą przedmiotem dyskusji na kolejnym posiedzeniu zespołu KRiST.

Na koniec należy odnotować, że strona samorządowa wydała w sprawie rozporządzenia ministra edukacji i nauki określającego kryteria podziału rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2023 opinię pozytywną.  

Zauważyła jednak przy tym, że system finansowania oświaty zrobił się bardzo skomplikowany, zawiera 93 uwagi i konieczne jest rozpoczęcie prac nad jego zmianą.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.