Powiaty chcą zmian w systemie finansowania oświaty

Niedoszacowanie subwencji oświatowej połączone z brakiem systemu gwarantującego samorządom pełne pokrycie wydatków wynikających z rosnących zadań szkolnych i pozaszkolnych ogranicza możliwości realizacji przez powiaty zadań publicznych. Taka jest sentencja jednego ze stanowisk przyjętych przez Związek Powiatów Polskich podczas XXIX Zgromadzenia Ogólnego w Karpaczu, 31 maja.

Czytaj więcej

Państwo kazało gminom sprzedawać węgiel, a teraz robi im konkurencję

Wskazano w nim, że - co prawda - wysokość części oświatowej subwencji ogólnej w ujęciu nominalnym rośnie z roku na rok, ale nie jest to wzrost proporcjonalny do rosnących wydatków na oświatę.

Luka oświatowa w powiatach rośnie z roku na rok

Według wyliczeń samorządowców z ZPP luka oświatowa w miastach na prawach powiatu w roku 2022 wyniosła ponad 14 mld zł, wzrastając w okresie sześciu lat blisko 2-krotnie. Natomiast luka oświatowa w powiatach ziemskich wyniosła ok. 2 mld zł.

- Na tle luki oświatowej w innych kategoriach jednostek samorządu terytorialnego nie jest to może kwota imponująca, ale należy podkreślić, że do 2015 r. powiaty były w stanie zbilansować bieżące wydatki oświatowe z otrzymywanej części oświatowej subwencji ogólnej - stwierdzono w stanowisku.

Zdaniem ZPP, taka decyzja prawodawcy, wynikała z wiedzy, że powiaty - w odróżnieniu od gmin - nie mają żadnego efektywnego źródła dochodów własnych, z którego mogłyby pokrywać lukę oświatową. Dziś, w warunkach drastycznego uszczuplenia dochodów własnych powiatów spowodowanych zmianami podatkowymi, o bilansowaniu nie może być mowy, a ustawowa gwarancja przekazywania samorządom środków finansowych adekwatnych do wydatków stała się teoretyczna.

Czytaj więcej

Powiaty z ogromną dziurą budżetową i dużymi cięciami wydatków na wynagrodzenia

Świadczy o tym chociażby zakładana wysokość części oświatowej subwencji ogólnej w wydatkach budżetu państwa na 2023 r., która wynosi ok. 9 proc., podczas gdy 10 lat wcześniej było to ponad 12 proc. Niepokój przedstawicieli powiatów budzi również fakt, że od 10 lat udział wydatków z budżetu państwa na oświatę utrzymuje się poniżej 4 proc. PKB.

Powiaty przekonują: konieczne są głębokie zmiany legislacyjne

Na tle opisanej sytuacji Zgromadzenie Ogólne ZPP uznało, że wyjście ze stanu permanentnego niedofinansowania oświaty jest możliwe tylko poprzez wprowadzenie zmian legislacyjnych, które umożliwią:

• urealnienie finansowania zadań oświatowych i zagwarantowanie stabilności środków w budżecie państwa na część oświatową subwencji ogólnej poprzez powiązanie jej kwoty z wysokością PKB na dany rok;

Czytaj więcej

Super miasta i powiaty. Oto dobre polskie samorządy

• przejście z algorytmu podziału części oświatowej subwencji ogólnej na algorytm jej naliczania, czego konsekwencją będzie zrewidowanie wag algorytmu podziału subwencji oświatowej i ich dostosowanie do faktycznie podnoszonych kosztów;
• zmianę zasad dotowania jednostek oświatowych niesamorządowych, które aktualnie jako jedyne z niekorzyścią dla oświaty publicznej, mają gwarancję stabilnego finansowania w pełni ponoszonych kosztów na faktyczną liczbę uczniów w trakcie roku;
• zapewnienie samorządom powiatowym dochodów w wysokości umożliwiającej realizację inwestycji oświatowych.

I takich zmian ZPP w przyjętym stanowisku się domaga.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.