Samorządy dostaną pieniądze na odprawy dla nauczycieli

• Nowelizacja Karty Nauczyciela w zakresie uprawnienia do wcześniejszej emerytury oraz innych regulacji czeka na pierwsze czytanie w sejmowej Komisji Edukacji Nauki i Młodzieży.   
• Projektodawcy zakładają, że w latach 2024-2026 na wcześniejszą emeryturę może odejść nawet 72,1 tys. nauczycieli.
• Pieniądze na pokrycie kosztów z tym związanych zostały w projekcie przewidziane. Ale tylko na rok 2024.

Poselski projekt o zmianie ustawy Karta Nauczyciela, ustawy o instytutach badawczych, ustawy Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw, którego chyba najbardziej oczekiwaną regulacją jest przywrócenie uprawnienia nauczycieli do przechodzenia na wcześniejszą emeryturę, ma numer (3302) i czeka już na pierwsze czytanie w sejmowej Komisji Edukacji Nauki i Młodzieży.  

Środowisko oświatowe, a zwłaszcza reprezentujące je związki zawodowe, liczyło, że przywrócone uprawnienie będzie interesującą alternatywą dla osób, które nie chcą, nie mają siły bądź tracą miejsce pracy w szkołach z powodu malejącej liczby uczniów, tymczasem w projekcie zaproponowano rozwiązanie (art. 88a) mało atrakcyjne finansowo, którego dostępność została mocno ograniczona.

Czytaj więcej

Nauczyciele stracą rekompensaty za brak wcześniejszej emerytury

Trudno więc powiedzieć, ilu nauczycieli zdecyduje się przejść na to świadczenie. Mimo to Ministerstwo Edukacji i Nauki (bo projekt wprawdzie jest poselski, ale MEiN oficjalnie go firmuje) spodziewa się, że w ciągu najbliższych lat może z niego skorzystać nawet ponad 72,1 tys. osób. I szuka pieniędzy na pokrycie kosztów z tym związanych.

Z uprawnienia do wcześniejszej emerytury może skorzystać nawet 72 tys. nauczycieli

Według wyliczeń resortu spośród ponad 80 tys. uprawnionych nauczycieli na emeryturę z projektowanego przepisu art. 88a Karty Nauczyciela ze szkół i placówek prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego, organy administracji rządowej oraz w szkół niesamorządowych odejdzie:

• 1 września 2024 r. – 22,9 tys. osób,
• 1 września 2025 r. – 27,5 tys. osób,
• 1 września 2026 r. – 21,7 tys. osób.

Przy założeniu, że wszyscy nauczyciele skorzystają z uprawnienia określonego w projektowanym art. 88a, szacowany skutek finansowy dla budżetu państwa z tytułu przysługujących im odpraw wyniesie ok. 1 705 mln zł, z czego około:

• 1 663,5 mln zł w szkołach i placówkach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego i
• 41,6 mln zł w szkołach i placówkach prowadzonych przez organy administracji rządowej.

Projekt zakłada, że skutki finansowe dla jednostek samorządu terytorialnego zostaną pokryte w ramach środków pochodzących ze zwiększonego limitu rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej. Natomiast środki na wypłatę odpraw dla nauczycieli szkół prowadzonych przez organy administracji rządowej zostaną uwzględnione w rezerwie celowej budżetu państwa.

Czytaj więcej

Związek Nauczycielstwa Polskiego rezygnuje z walki o wcześniejsze emerytury: Tu nic nie da się zrobić

W związku z powyższym w roku 2024, jak wskazano w art. 15 projektu, rezerwa części oświatowej subwencji ogólnej zostanie zwiększona o kwotę nie wyższą niż 496,2 mln zł z środków rezerwy celowej budżetu państwa.

Jednocześnie w projektowanym art. 16 przesądzono, że wydatki bieżące wynikające z wypłaty odpraw nauczycielom jednostek sytemu oświaty, dla których organem prowadzących jest samorząd, nie będą wliczane do zaplanowanych na lata 2024–2026 wydatków bieżących jednostki samorządu terytorialnego uwzględnianych przy ustalaniu podstawowej kwoty dotacji. Jak wskazano w uzasadnieniu, rozwiązanie to ma na celu zapobieżenie nieuprawnionemu zwiększeniu dotacji wypłacanej na podstawie ustawy z o finansowaniu zadań oświatowych, w przypadku, gdy dotacja jest uzależniona od podstawowej kwoty dotacji.

ZPP sygnalizuje brak źródeł finansowania kosztów odpraw w sytuacji, gdyby były one większe od szacowanych, oraz w latach następnych

Odnosząc się do tej części projektowanej ustawy, Związek Powiatów Polskich zaproponował, by w art. 15 projektu dodać ust. 3 w brzmieniu:

- Jeżeli wysokość odpraw, o których mowa w ustępie pierwszym, przewyższy kwotę wskazaną w ustępie pierwszym rezerwę części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2024 zwiększa się brakującą kwotę.

Jak podano w uzasadnieniu, projektodawcy dokonali stosownych wyliczeń, wskazując, że kwota 496,2 mln zł będzie wystarczająca na pokrycie skutków finansowych odpraw dla nauczycieli. Niemniej proponuje się zabezpieczenie wysokości skutków finansowych odpraw poprzez zagwarantowanie, w sytuacji, gdy kwota rzeczywista przekroczy kwotę szacowaną.

Czytaj więcej

Solidarność oświatowa zapowiada nowe otwarcie. Oto, co kryje się pod tym hasłem

Zgłaszając uwagi do art. 15 projektu ustawy, ZPP wskazał również, że w związku z planowanym wzrostem rezerwy, zwiększeniu powinna najpierw ulec wysokość subwencji oświatowej na 2024 r., ponieważ wysokość rezerwy stanowi 0,5 proc. tej subwencji. W ten sposób zostanie zachowana proporcja, o której mowa w art. 28 ust. 2 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

ZPP wskazał również, że projektodawcy nie oszacowali i nie wskazali źródła finansowania zwiększonych odpraw dla nauczycieli w kolejnych latach, po roku 2024 r.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.