Zmęczeni reformami nauczyciele odchodzą z zawodu. Będzie gorzej?

• Dyrektorzy szkół niepublicznych bardzo źle oceniają obecną sytuację w polskiej oświacie, chociaż ich szkoły jeszcze tego nie odczuwają.
• Według badanych nie należy się spodziewać szybkiej poprawy - zdaniem większości będzie jeszcze gorzej.
• Największe wyzwania dla dyrektorów to obecnie utrzymanie kadr i zapewnienie uczniom odpowiedniego wsparcia psychologiczno-pedagogicznego.

Wszystko wskazuje na to, że zmiany w prawie oświatowym – te zapowiadane i już wprowadzone – dotykają również szkół niepublicznych. W ciągu zaledwie kwartału – od września do grudnia - wartość Indeksu Optymizmu, wyznaczanego przez badanie „Barometr Edukacji Niepublicznej” spadł o 0,5 pkt -  z 6,1 pkt do 5,6 pkt.

Czytaj też: Projekt nowelizacji dotyczącej kuratorów oświaty niedługo w Sejmie

To dużo jak na dyrektorów szkół niepublicznych, którzy tylko w niewielkim stopniu mogą się obawiać negatywnych skutków planowanych regulacji, zwłaszcza tych mających na celu zwiększenie kompetencji kuratora oświaty, jego wpływu na wybór i kontynuowanie pracy dyrektora czy też realizowane zajęcia dodatkowe.

Bez szans na poprawę

To one jednak sprawiają, że zdecydowana większość badanych dyrektorów wypowiada się negatywnie o tym, co dzieje się w polskiej oświacie.

Ponad 66 proc. ocenia ją jako „raczej złą” lub „zdecydowanie złą”, a przeciwnego zdania jest tylko co jedenasty badany (8,9 proc.). Dyrektorzy wśród powodów takiego stanu rzeczy najczęściej wymieniają chaos prawny, ograniczanie autonomii szkół, braki kadrowe oraz przeładowaną i niedostosowaną do współczesnych realiów podstawę programową.

Zdaniem większości badanych nic nie wskazuje na to, by w ciągu najbliższych miesięcy ta sytuacja miała się poprawić. Aż 38 proc. ankietowanych uważa, że „raczej się pogorszy” natomiast ponad 13 proc. że „zdecydowanie się pogorszy”. Respondenci przewidują też, że wbrew zapewnieniom władz oświatowych, w szkołach nastąpi dalszy wzrost biurokracji.

– W polskiej oświacie mamy do czynienia z kumulacją negatywnych zjawisk. Zmęczeni kolejnymi reformami nauczyciele odchodzą z zawodu. Na ich miejsce nie przychodzą nowi, bo młodzi ludzie coraz rzadziej wiążą swoją przyszłość z pracą w szkole. To sprawia, że większość szkół w Polsce ma trudności z pozyskaniem i utrzymaniem wartościowej kadry. Trudno się spodziewać, że sytuację poprawią zmiany zapowiadane przez resort edukacji. Zwiększenie uprawnień kuratorów i perspektywa kary więzienia dla dyrektorów mogą jedynie pogorszyć i tak już złe nastroje w szkołach, a w konsekwencji pogłębić problemy oświaty – ocenia Zygmunt Puchalski, prezes Społecznego Towarzystwa Oświatowego.

Stan obecny i wyzwania

Na tle tych opinii sytuacja w szkołach niepublicznych jawi się sielankowo. Dyrektorzy oceniają ją jako dobrą lub bardzo dobrą – tak twierdzi ponad 60 proc., a sytuację swoich szkół jako stabilną.

Nie oznacza to, że nie widzą żadnych zagrożeń. Wśród nich na pierwszym miejscu wymieniają konieczność dbania o stabilną sytuację kadrową szkoły - 74,7 proc. W tym miejscu należy podkreślić, że obawa o stabilność kadr wzrosła w ciągu kwartału o 7 pkt proc.

Wyzwanie dla dyrektorów stanowią również zapewnienie uczniom odpowiedniego wsparcia psychologiczno-pedagogicznego, na co wskazuje 44,6 proc. badanych, oraz zapewnienie stabilnego funkcjonowania szkoły w zmieniającej się sytuacji epidemicznej – 39 proc.

Znaczący odsetek ankietowanych widzi również konieczność zadbania o dobrostan psychofizyczny nauczycieli (36,6 proc.) i reagowanie na zmiany w prawie, mające wpływ na pracę szkoły (31,5 proc.). Ciekawe jest również to, że w związku z obecną sytuacją ponad 85 proc. dyrektorów deklaruje konieczność podnoszenia swoich kompetencji.

STO podkreśla, że w stosunku do poprzedniego badania zapotrzebowanie na wiedzę u dyrektorów wzrosło o 10 pkt proc. Z myślą o nich towarzystwo uruchamia wspólnie ze Szkołą Główną Handlową w Warszawie pierwsze w Polsce studia podyplomowe dla dyrektorów szkół niepublicznych.

Drugie badanie

Badanie pt. „Barometr Edukacji Niepublicznej” zostało zrealizowane metodą CAWI w dniach 30 listopada – 3 grudnia 2021 r. Wzięło w nim udział 213 dyrektorów niepublicznych szkół podstawowych, ponadpodstawowych i artystycznych. Była to druga edycja barometru, pierwsza odbyła się na przełomie sierpnia i września 2021 r. Kolejne będą realizowane co kwartał.

Społeczne Towarzystwo Oświatowe to największa organizacja oświaty niepublicznej w Polsce. Zrzesza prawie 100 szkół i placówek oświatowych, w których uczy się ok. 15 tys. uczniów, a zatrudnionych jest ok. 2,5 tys. osób.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.