Świętochłowice: Powstał zespół przyrodniczo-krajobrazowy w Dolinie Lipinki

O przyjęciu przez świętochłowickich radnych przygotowywanej wiosną br. uchwały w sprawie ochrony Doliny Lipinki poinformował we wtorek PAP wiceprezydent miasta Sławomir Pośpiech.

Teren Doliny Lipinki, nazywany też lokalnie Ajską, jest położony w zapadlisku górnośląskim, gdzie występowały pokłady węgla kamiennego i ma współczesną rzeźbę terenu o charakterze antropogenicznym, czyli będącym skutkiem działalności człowieka.

Przed laty w pobliżu działały kopalnia węgla kamiennego Śląsk-Matylda i huta cynku Guidotto. Wznoszące się do 40 metrów ponad poziom doliny hałdy odpadów poprodukcyjnych tych zakładów zapewniają dziś widok m.in. na pobliskie dzielnice Świętochłowic: Chropaczów i Lipiny.

Zgodnie z danymi miasta obszar zespołu przyrodniczo-krajobrazowego to blisko 41 ha w środkowym odcinku doliny potoku Lipinka (na 1250 m jego długości); obejmuje dno doliny i jej zachodnie zbocza. Obszar Ajski, mimo poprzemysłowego otoczenia, ma stosunkowo zróżnicowaną florę i faunę.

Dolina Lipinki porośnięta jest lasem łęgowym i bagiennym lasem olszowym, a zbiorowiska wodne pokryte są szuwarami. Występują tam rzadkie gatunki roślin m.in.: kruszczyk błotny i szerokolistny, listera jajowata, kruszczyk rdzawoczerwony, konwalia majowa, grążel żółty czy kosaciec żółty.

Dolina potoku jest ważna pod względem ornitologicznym. Można tam spotkać gatunki chronione i rzadkie, jak derkacz zwyczajny, przepiórka, wodnik, kropiatka, zimorodek, brodziec samotny, dudek, sowa uszata, pójdźka, dzięcioł zielony, dziwonia, strzyżyk, bączek, ślepowrona i raniuszka krętogłowa.

Ajska to także ostoja i miejsce rozrodu gadów i płazów, jak zaskroniec zwyczajny, jaszczurka żyworodna, jaszczurka zwinka, ropucha zielona, rzekotka drzewna czy kumak nizinny.

Władzie Świętochłowic przypominają, że powołanie zespołu przyrodniczo-krajobrazowego jest formą ochrony przyrody wyższą, niż użytek ekologiczny (w tym mieście użytkami ekologicznymi są: Lasek Chropaczowski, Staw Foryśka, Góra Hugona).

Zespół przyrodniczo-krajobrazowy wyznacza się dla ochrony cennych fragmentów krajobrazu naturalnego i kulturowego, zachowania jego wartości przyrodniczych, kulturowych i estetycznych.

Na koniec 2019 r. w Polsce istniały 322 zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, z czego w woj. śląskim ok. 25 - najbliższe to Żabie Doły na granicy Chorzowa i Bytomia czy Miechowicka Ostoja Leśna w Bytomiu.

Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Dolina Lipinki zajmie 3,13 proc. całkowitej powierzchni miasta, a po jego utworzeniu wszystkie formy ochrony przyrody w Świętochłowicach obejmują blisko 6 proc. jego powierzchni.