Adam Hamryszczak: Liczę, że podlaskie, warmińsko-mazurskie czy świętokrzyskie wrzucą wreszcie "szósty bieg"

W kolejnej perspektywie 2020-27 planujemy podtrzymać Program Polska Wschodnia, choć z pewnymi modyfikacjami - mówi Adam Hamryszczak, podsekretarz stanu w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju.

• Istnieje potencjał do współpracy transgranicznej regionów Polski Wschodniej. Niestety jeszcze zbyt rzadko przeradza się to we współpracę z biznesem.
• Dopiero wchodzimy w proces negocjacji nowej perspektywy finansowej 2020-27 i nie należy jeszcze o czymkolwiek przesądzać, w tym o wysokości budżetu. W kontekście regionów Polski Wschodniej kluczowe będzie właściwe dopasowanie interwencji do potrzeb konkretnego województwa, aby jak najlepiej mogło ono wykorzystać swój potencjał społeczno-gospodarczy.
• Jak wskazują doświadczenia także tego roku, za wyjątkiem Podkarpacia wszystkie pozostałe województwa Polski Wschodniej mają relatywnie niski poziom zainwestowanej alokacji regionalnych programów operacyjnych (RPO). W regionach popełniono kilka błędów podczas przygotowania się do bieżącej perspektywy finansowej, a także w trakcie jej trwania.

W jakim stopniu regiony Polski Wschodniej wykorzystują położenie na zewnętrznej granicy państwowej i Unii Europejskiej? Do niedawna niektórzy nazywali to przekleństwem, teraz ocenia się to jako dodatkowy atut.

- Z pewnością ten potencjał nie jest jeszcze w pełni wykorzystany. Jeśli weźmiemy dla przykładu Program Polska-Białoruś-Ukraina na lata 2014-20, to obecnie wybranych do wsparcia jest 75 projektów realizowanych między samorządami, organizacjami pozarządowymi czy instytucjami ochrony zdrowia.

Zakładamy, że już w grudniu tego roku z jego budżetu, wynoszącego ponad 180 mln euro, zakontraktowanych będzie ponad 90 proc. środków. 

Co ciekawe, w naborze zgłaszano blisko 10 razy więcej projektów niż mogliśmy objąć finansowym wsparciem.

Brama mało używana. Mozolny rozwój polskiego biznesu na Ukrainie i w Rosji

Jakiej były jakości?

- Akurat w tej edycji programu bardzo wysokiej. Chodzi zarówno o lokalne inicjatywy drogowe, wzmacnianie infrastruktury przejść granicznych, projekty turystyczne i kulturowe, jak i służące ochronie zdrowia. 

Myślę, że to pokazuje potencjał do współpracy transgranicznej. Niestety jeszcze zbyt rzadko przeradza się to we współpracę z biznesem.

Moim zdaniem, np. wybór przez samorząd partnera z zagranicy do współpracy powinien być konsultowany z lokalnym biznesem. Czy on również widzi po drugiej stronie granicy „odpowiedników” lub możliwość współpracy.

Takiego działania zazwyczaj brakuje, często o partnerstwie samorządów biznes nic nie wie. Tak traci się potencjalne korzyści biznesowe. 

W nowej perspektywie finansowej 2020-27 Polska otrzyma mniej środków z funduszy spójności, prawdopodobnie będą też zmienione preferencje i cele ich wydatkowania. Czy ministerstwo przewiduje zmiany w polityce wobec regionów PW?

- Warto pamiętać, że dopiero wchodzimy w proces negocjacji nowej perspektywy i nie należy jeszcze o czymkolwiek przesądzać.

W kontekście regionów z Polski Wschodniej oprócz kwestii odpowiedniej wysokości alokacji bardzo ważne będzie, na jakich ostatecznie warunkach te środki będą udzielane beneficjentom.