Miasta mają problem ze zbiórką bioodpadów

16 października obchodzimy Światowy Dzień Żywności. W związku z tym eksperci firmy doradczej Deloitte przypominają, że ograniczenie marnowania żywności może być pierwszym krokiem jednostek samorządu terytorialnego na drodze do gospodarki o obiegu zamkniętym oraz strategii zero waste. Aktualnie bioodpady, stanowiące ok. 40 proc. wszystkich odpadów komunalnych, generują spore problemy. Najwięcej mają ich duże miasta, gdzie frakcja bio jest często zanieczyszczana przez inne nieprawidłowo segregowane odpady.

• Szacuje się, że przeciętny Polak generuje ok. 54 kg odpadów spożywczych rocznie, a gospodarstwa domowe odpowiadają za za 53 proc. odpadów żywnościowych.
• Zbiórka i zagospodarowanie bioodpadów generują ogromne koszty. Dlatego niektóre gminy np. przekazują mieszkańcom kompostowniki. 
• Duże zagraniczne miasta dostrzegły potencjał gospodarki o obiegu zamkniętym i wdrażają strategie w tym zakresie. Czy za ich przykładem pójdą też polskie miasta?

Zjawisko marnowania żywności pozostaje nierozwiązanym problemem zarówno jeśli chodzi o Polskę, jak i wiele innych państw. Szacuje się, że w skali globalnej każdego roku spotyka to ponad 30 proc. wyprodukowanej żywności, czyli ok. 1,3 mld ton. Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) wyliczyła, że koszty ekonomiczne z tym związane w Europie mogą sięgać nawet 1 bln dolarów rocznie, koszty środowiskowe 700 mld dolarów, a społeczne 900 mld. Z czego wynikają tak pokaźne kwoty? Eksperci firmy Deloitte przypominają, że kiedy wyrzucamy ziemniaki, to do pojemników na śmieci "trafiają" nie tylko warzywa i koszt ich zakupu, ale też woda zużyta do uprawy każdego ziemniaka.

Zobacz też Oto wyzwania gospodarki odpadami: odpowiedzialność producentów, recykling, bioodpady.

 - Marnujemy energię i paliwo potrzebne do ich zasiewu, pielęgnacji, zbioru, transportu i magazynowania. Finalnie generujemy więc odpady, które zalegają na składowiskach, gdzie emitują szkodliwe gazy cieplarniane - zwraca uwagę firma doradcza.

Problem jest coraz bardziej zauważalny nie tylko w skali europejskiej, ale i w innych częściach świata.

- Niestety niewiele uwagi poświęca się mu na poziomie lokalnym, gdzie marnuje się najwięcej. To gospodarstwa domowe odpowiadają za 53 proc. odpadów żywnościowych. Szacuje się, że przeciętny Polak generuje rocznie 54 kg odpadów spożywczych – mówi Dominika Paca, ekspert w zespole analiz ekonomicznych i zrównoważonego rozwoju Deloitte.

Potencjał bioodpadów, licząc razem z ulegającymi biodegradacji odpadami ogrodowymi, to ok. 4,8 mln ton. Daje to mniej więcej ok. 40 proc. wszystkich śmieci. Niestety wykorzystany potencjał frakcji bio to jedynie ok. 30 proc. tej masy .

Wyjątkowo problematyczna frakcja odpadów

Deloitte sygnalizuje, że z uwagi na swój charakter biodegradowalne śmieci stanowią najbardziej problematyczną frakcję odpadów, których zbiórka i zagospodarowanie generują olbrzymie koszty. Pośrednio ponoszą je samorządy, ostatecznie z własnych kieszeni płacą za to mieszkańcy. 

Od niedawna samorządy mają możliwość obniżenia obniżenia stawek za odbiór odpadów dla gospodarstw domowych, które nie oddają bioodpadów, a prowadzą przydomowe kompostowniki. Zapewniła ją nowelizacja ustawy o czystości i porządku w gminach, która weszła w życie 6 września 2019 roku. W art. 4 wspominanej ustawy jest mowa, że rada gminy może określić wymagania dotyczące kompostowania bioodpadów na terenie zabudowy jednorodzinnej oraz zwolnić właścicieli takich nieruchomości, z całości lub z części opłaty za odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych.