Minister zapowiada walkę z patologią w gospodarce odpadami

-  Sukcesy w walce z VAT-em, z wyłudzaniem VAT-u i w innych obszarach pokazują, że ważne jest to, żeby podejmować działania odważne, które będą rozwiązywać te problemy systemowo – powiedział w Sejmie wiceminister Sławomir Mazurek, wypowiadając się o gospodarce odpadami.

• Ministerstwo Środowiska rozważa wprowadzenie mechanizmu gwarancji finansowej dla przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie gospodarowania odpadami.

• Chodzi o to, aby przeciwdziałać porzucaniu odpadów przez ich posiadaczy.

• Szczegóły projektu nie są znane, ale idea jest taka, że firmy wykonujące usługi w branży odpadowej wpłacają kaucje, które służyłyby do pokrycia kosztów likwidacji szkód w przypadku gdy odpady zamiast na składowisko czy do spalarni, trafią np. do lasu.

Jak się okazuje, Ministerstwo Środowiska rozważa wprowadzenie mechanizmu gwarancji finansowej dla przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie gospodarowania odpadami.

Jak tłumaczył Mazurek, „chodzi o to, aby przeciwdziałać porzuceniu odpadów przez ich posiadaczy”. Rozwiązanie to ma na celu zabezpieczenie środków finansowych na potrzeby wykonania zastępczego w postępowaniu egzekucyjnym w celu usunięcia i zagospodarowania porzuconych odpadów.

- To jest sztandarowy projekt. Bardzo mi zależy, żeby ta kaucja właśnie mogła być tym narzędziem, ponieważ przewóz odpadów to nie jest przewóz substancji, które są neutralne dla środowiska. Jest to oczywistość, ale ona musi też znaleźć swoje odbicie w prawie. Tutaj jest forma kaucji. W niektórych obszarach wiele środowisk domaga się takiej kaucji. Tutaj jest raczej odwrotnie, ale my będziemy bardzo konsekwentnie zmierzać do tego, żeby taką kaucję czy takie zabezpieczenie finansowe wprowadzić – powiedział wiceminister.

Sławomir Mazurek wyjaśnił, że dopóki funkcjonuje podmiot, który odpowiada za konkretne odpady, to on ponosi odpowiedzialność za ich usunięcie.

Jak tłumaczył, fundusz ochrony środowiska w ramach programu "Ochrona powierzchni ziemi˝ posiada środki na usuwanie odpadów z miejsc, gdzie nie powinny one trafić:

- Jednak pamiętajmy - tłumaczył Mazurek - że nie chodzi o to, żeby doprowadzić do sytuacji, w której nieuczciwi przedsiębiorcy kosztem państwa optymalizują swoją produkcję. Tak jak optymalizowali w przypadku VAT. To też jest istotne, żeby te środki, które są w ramach wykonania zastępczego, były po stronie samorządów. Oczywiście we współpracy z wojewodą.

Jak komentuje ten pomysł ekspert:

- To jest dobre rozwiązanie, bo mamy plagę pożarów, nielegalnego składowania w wyrobiskach, mamy wydarzenia w Bytomiu i wielu innych miejscach i trzeba temu jakoś przeciwdziałać – mówi dr Marek Goleń ze SGH.

Jak podkreśla dr Goleń, wszystko zależy od tego, jak będą wyglądały konkretne przepisy i czy, jak to często u nas bywa, nie będzie możliwości ich „obejścia”.

- Sam proponowałem w jednej ekspertyzie dla Ministerstwa Rozwoju tego typu instrumenty, ale jak to zwykle bywa „diabeł tkwi w szczegółach”. Ja to widzę jako depozyt, który byłby zwracany firmom, gdy przedstawią dokumenty, że odpady trafiły do legalnego zagospodarowania. Stawka takiego depozytu powinna być ustalana w zależności od rodzaju odpadu.

Marek Goleń przyznaje, że wprowadzenie  „depozytów” na pewno wiąże się z pewnymi trudnościami dla firm, szczególnie tych mniejszych, ale jest to rozwiązanie wręcz konieczne. Może wtedy spalarnie przestałyby narzekać, że nie mają czego spalać… – dodaje ironicznie.