Projekt: Fundusz Transformacji Energetyki zacznie działać od 2022 r.

W czwartek na stronach RCL opublikowano projekt noweli ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych oraz ustawy - Prawo ochrony środowiska. Autorem projektu jest resort klimatu i środowiska.

W OSR projektu przypomniano, że w Krajowym planie na rzecz energii i klimatu (KPEiK) nakłady inwestycyjne związane z energią w gospodarce krajowej zostały oszacowane na poziomie ponad 356 mld euro w latach 2021-2040.

"W przyjętych rekomendacjach postanowiono, iż Polska nie skorzysta z derogacji dla energetyki oraz zwiększenia Funduszu Modernizacyjnego i sprzeda całą dostępną pulę na aukcjach, a przychody ze sprzedaży 40 proc. uprawnień zostaną przeznaczone na modernizację sektora energetycznego. W trakcie dyskusji nad ww. rekomendacjami rozważano możliwość przekierowania 40 proc. puli aukcyjnej do Funduszu Modernizacyjnego (FM). Jednak zdecydowano się utworzyć nowy, krajowy fundusz ze względu na większą elastyczność i swobodę wydatkowania środków, która wynika z braku konieczności zatwierdzania programów przez podmioty zewnętrzne. W przypadku FM możliwość realizacji konkretnych programów uwarunkowana jest zgodą Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EIB), a także Komitetu Inwestycyjnego, w skład którego wchodzą przedstawiciele Komisji Europejskiej, państw beneficjentów FM oraz 3 państw nie będących beneficjentami FM. Ponadto, środki FM dedykowane są szerszemu gronu odbiorców, nie tylko z sektora energetycznego" - wyjaśniono w OSR.

Według MKiŚ wielkość puli uprawnień do emisji szacowana jest na ok. 268 mln. "Dodatkowo, sprzedaży na aukcji w 2021 roku podlegają uprawnienia do emisji niewykorzystane w ramach mechanizmu derogacji dla energetyki w III okresie rozliczeniowym EU ETS. 50 proc. przychodów uzyskanych ze sprzedaży tej puli uprawnień (ok. 17 mln uprawnień do emisji) również zostanie przeznaczone na wsparcie transformacji sektora energetycznego" - dodano.

Projekt przewiduje utworzenie państwowego funduszu celowego - Funduszu Transformacji Energetyki - do którego trafią pieniądze ze sprzedaży 40 proc. puli uprawnień do emisji CO2. Zadaniem nowego funduszu będzie wsparcie modernizacji, dywersyfikacji lub zrównoważonej transformacji sektora energetycznego. FTE ma zacząć funkcjonować od 2022 roku.

Projektowane przepisy stanowią, że nowym Funduszem zarządzać będzie Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który będzie opracowywał projekty programów FTE oraz prowadził konsultacje społeczne w tym zakresie. "Narodowy Fundusz odpowiedzialny będzie za przygotowanie projektów zasad udzielania dofinansowania i opracowanie regulaminów naboru wniosków, a następnie przeprowadzenie naborów i ocenę wniosków oraz zawieranie w imieniu dysponenta FTE umów o dofinansowanie. Do obowiązków Narodowego Funduszu należeć też będzie nadzorowanie realizacji przedsięwzięć dofinansowanych ze środków FTE wraz z dokonywaniem ocen uzyskanych przez nie efektów rzeczowych i ekologicznych" - wyjaśniono.

Przyszła nowela przewiduje też stworzenie organu doradczego, który będzie Rada Konsultacyjna FTE. W jej skład wchodzić będzie po jednym przedstawicielu wyznaczonym przez: ministra właściwego do spraw aktywów państwowych; ministra właściwego do spraw energii; ministra właściwego do spraw finansów publicznych; ministra właściwego do spraw klimatu; Pełnomocnika Rządu do spraw Strategicznej Infrastruktury Energetycznej; Prezesa Rady Ministrów.

Zgodnie z projektem obsługę finansową FTE zapewni Bank Gospodarstwa Krajowego.

Projekt wskazuje też przedsięwzięcia, które będą mogły skorzystać ze wsparcia ze środków Funduszu. Jak wymieniono w szczególności mają to być inwestycje z zakresu: energetyki jądrowej; OZE; sieci przesyłowych i dystrybucyjnych; wysokosprawnej kogeneracji i efektywnych systemów ciepłowniczych; gazowych jednostek wytwórczych; magazynów energii; innowacyjnych technologii; poprawy efektywności energetycznej; sprawiedliwej transformacji; wychwytu i składowania dwutlenku węgla.

"Z finansowania ze środków FTE wyłączone będą przedsięwzięcia związane z wykorzystaniem stałych paliw kopalnych" - podkreślono w OSR projektu.

Dodano, że NFOŚiGW będzie mógł udzielać dofinansowania inwestycji w formie pożyczek i dotacji. Przewidziane zostały również dwa tryby finansowania w ramach programów FTE: konkursowy i ciągły.