Samorządy boją się wolnego rynku? "Może się okazać, że wybudowaliśmy pomniki za 200 mln zł"

Część samorządowców mówiła jednak o zmowie cenowej w RIPOK-ach, zrzucając winę za wzrost cen właśnie na instalacje.

- Zgadza się takie głosy się pojawiają. Najwięcej krzyczeli ci, którzy przez lata nic nie zrobili w gospodarce odpadami. Ich jedyne działanie to było ogłaszanie przetargów i czekanie, kto da niższą cenę. Było fajnie, bo można było powiedzieć „nic mnie to nie obchodzi”. Nie słyszałem takich głosów od samorządów posiadających swoje lub wspólne z innymi RIPOK-i.

Część samorządów nie zbudowała własnych RIPOK-ów. 

- Nie zakładała też związków, porozumień międzygminnych, nie szukała innych rozwiązań, aby coś robić wspólnie, chociaż mieli taki obowiązek. Mamy przykład choćby okolic Warszawy, gdzie przez lata nic się nie wydarzyło, dzisiaj wszyscy się dziwią, że płacą po 40 złotych, ale jak brakuje instalacji, a odpadów przybywa, to tak jest. Takie są prawa rynku.

Ktoś powie, że w samorządowych instalacjach boicie się wolnego rynku?

- Gospodarka odpadami to branża specyficzna i nie chodzi tu tylko o zysk. Co byśmy powiedzieli, gdyby sprywatyzowano fotoradary i policja nastawiła się w ich stosowaniu na zarobek? Pamiętajmy, że w przypadku odpadów mamy towar o wartości ujemnej. Im więcej go „zniknie”, tym korzyści są większe. 

Krytykujemy nowelizację, bo zaproponowane rozwiązania już obowiązywały przed 2012 rokiem i je znamy. Jakie były efekty, też wiemy. Teraz cofamy się do czasu sprzed reformy. Znów będziemy mieli swobodę w przypadku odbierania odpadów z nieruchomości niezamieszkałych - i jeśli przedsiębiorca zbierze odpady od firm, to tak samo jak kiedyś będzie kombinował, gdzie i jak się ich najtaniej pozbyć? Nie narażajmy bliźnich na takie pokusy.

Na co jeszcze zwróciłby pan uwagę w nowelizacji?

- Jest jeszcze jeden ważny element. Chodzi o wprowadzenie oddzielnych, nowych pojęć, czyli instalacji komunalnej jako instalacji, która przetwarza odpady. Efekt takiego rozwiązania będzie taki, że samorządy zupełnie zrezygnują z inwestowania, bo to nie będzie miało żadnego sensu, jeśli prywatna konkurencja może wyrosnąć obok nich w każdej chwili.

Wprowadzenie definicji instalacji komunalnej, która przetwarza odpady bez limitowania jej dolnej wielkości, spowoduje, że nowe instalacje będą powstawały poniżej limitów wymagających spełniania wymagań BAT-u (unijny standard BAT służy określaniu granicznych wielkości emisji dla większych zakładów przemysłowych w UE – red.), a one obowiązują od pewnej wielkości instalacji i od tej wielkości stosowane są standardy emisyjne. Będą też budowane poniżej wydajności, które wymagają uzyskania pozwolenie zintegrowanego.

Obym się mylił, ale będziemy mieli całe mnóstwo małych instalacyjek, które na pewno będą mogły przyjmować odpady taniej, ale jednocześnie nie za bardzo będzie można skontrolować, co one dalej z tymi odpadami będą robiły.

Samorządy apelują o poprawki w noweli, pan by się do tego apelu przyłączył?

- Ja się pod tym podpisuję jako przedstawiciel instalacji samorządowej. Zaproponowane zmiany to „rozwalenie” systemu. Dzisiaj można np. spytać, czemu właściwie mają służyć wojewódzkie plany gospodarki odpadami, o które było tyle krzyku. Teraz to będzie spis inwentarza z natury, a nie dokument planistyczny.

Nowe zapisy stanowią, że każdy będzie mógł wybudować instalacje, a samorząd będzie budował wtedy, kiedy takiej nie ma w okolicy. Tylko co będzie, jak samorząd zacznie inwestycje, a ktoś wybuduje instalację w międzyczasie? A może się tak zdarzyć!

Można powiedzieć, że pan jako przedstawiciel samorządowej instalacji woli nie mieć  konkurencji.

- To nie jest konkurencja dla mnie, bo nie reprezentuję prywatnej firmy i własnych interesów, tylko działam na rzecz i dla dobra 22 samorządów i przede wszystkim ich kilkuset tysięcy mieszkańców. Naszym celem nie jest zysk zakładu, bo takiego zysku nie ma. Naszym celem jest ochrona środowiska.

W naszej instalacji niedawno pozyskaliśmy fundusze unijne na budowę instalacji fermentacji, oczywiście w oparciu o konkretne dane i wyliczenia. Gminy podjęły zobowiązania, rozpoczęliśmy budowę, ale co będzie, jeśli teraz odpady nadające się do fermentacji, które miały trafić do nas, pojadą w inne miejsca? Rok temu ta inwestycja była wręcz niezbędna, ratująca system i pomagająca spełniać wymagania dyrektywy odpadowej, ale w tej chwili? Kto poniesie konsekwencje tego, że wskutek zmian prawa być może wybudujemy pomnik? Obym nie miał racji.