Na celowniku burmistrzowie i gminy "pasożytnicze". Rok 2020 może być rokiem konfliktów

Owe „frustracje” w praktyce mogą skutkować kłopotami z uzyskaniem absolutoriów, ale też zwiększeniem się liczby inicjatyw referendalnych, zmierzających do odwołania urzędujących od niespełna półtora roku wójtów, burmistrzów czy prezydentów miast. Cięcie inwestycji czy wydatków na cele społeczne to świetne paliwo do wszelkich takich przedsięwzięć.

- Spory lokalne z pewnością będą, bo jeśli kołdra robi się coraz krótsza, to nie wszyscy możemy się nią okryć. Tym samym plany inwestycyjne będą musiały być rozłożone w czasie. Przyzwyczailiśmy mieszkańców do wielkich pozytywnych zmian w krótkim czasie, a teraz będziemy musieli tłumaczyć, dlaczego te procesy obiektywnie zwalniają – złudzeń nie ma Krzysztof Kosiński, prezydent Ciechanowa.

- W końcowym rezultacie ta polityka zmiecie nie tylko władze samorządowe w wielu miejscach kraju ale zmiecie także establishment, bo nikt nie będzie w stanie nad tym zapanować. Na razie samorządy są buforem pomiędzy olbrzymimi oczekiwaniami społecznymi a możliwościami finansowymi państwa – ostrzega Jan Golba.

Konkurencja istnieje od lat. Teraz jednak się zaostrzy?

Iskrzyć może jednak nie tylko między radą czy mieszkańcami a włodarzami gmin, lecz również między sąsiadującymi ze sobą gminami. Wystarczy, że szukający dodatkowych źródeł dochodów włodarze gmin zaczną szukać pieniędzy za miedzą. To nie jest zresztą nowy pomysł. Jeszcze kilka miesięcy temu pod dużym znakiem zapytania stała przyszłość finansów Kleszczowa, najbogatszej - jak zwykło się mówić – gminy w Polsce. Apetyt na część jej terytorium miała bowiem sąsiednia gmina Bełchatów. Kąsek ów był atrakcyjny, bo właśnie na nim znajduje się elektrownia Bełchatów, wpłacająca co roku kilkadziesiąt milionów złotych do budżetu gminy. Tego typu historii w przeszłości było już sporo – większy sąsiad zwykle uzasadniał swoje racje chęcią większej integracji funkcjonalnie powiązanych obszarów, których mieszkańcy i tak korzystają z infrastruktury i usług społecznych w mieście, mniejszy grzmiał o zwykłym skoku na kasę, podbieraniu mieszkańców (wraz z ich podatkami) i co bardziej atrakcyjnych gruntów.

- Im więcej ludzi, tym więcej pieniędzy w gminnej czy miejskiej kasie. Rywalizacja na tym polu jest czymś normalnym i wpływa na dynamikę działań w samorządach – stwierdza Kordian Kolbiarz, burmistrz Nysy.

- Ta konkurencja istnieje już od wielu lat. Obecne problemy finansowe jedynie ją zaostrzą – prognozuje Marcin Jakubowski, burmistrz Mińska Mazowieckiego. Jak dodaje, najsilniej będzie można to odczuć w obszarach metropolitalnych oraz w miastach otoczonych przez gminy obwarzankowe.

Czytaj: Zmiany granic gmin. "Zbyt łatwo silniejszy zabiera ziemię słabszemu"

Dla Roberta Raczyńskiego, wieloletniego prezydenta Lubina termin ów stanowi eufemizm – on raczej zwykł określać gminy obwarzankowe mianem „gmin pasożytniczych”. Pytany przez nas o problemy samorządu w kontekście przyszłego roku prezydent Lubina wymienia brak zdecydowanych działań ze strony rządu w celu „natychmiastowej likwidacji” tychże właśnie gmin. Raczyński może ten rok kończyć z pewnym poczuciem niedosytu. Forsowana przez niego wizja poszerzenia granic Lubina o część terenów sąsiedniej gminy wiejskiej nie znalazła uznania w rządzie, który zignorował wysłany z Lubina wniosek o korektę granic miasta. Sądząc po wypowiedziach Raczyńskiego wydaje się jednak, że temat ten bynajmniej nie został zakończony i można się spodziewać kontynuacji. Możliwe zresztą, że nie tylko w tym przypadku. Również Krzysztof Kosiński przypomina, że w przeszłości zgłaszał pomysły włączenia miejscowości graniczących z Ciechanowem do administracyjnych granic tego miasta.

- Takie zamierzenia mogą wrócić, a kolejne samorządy mogą zacząć rozważać takie działania czy też możliwość łączenia się i tym samym osiągnięcia dodatkowych zysków z tego tytułu – stwierdza prezydent Ciechanowa.