Miliardy na retencję i kilkanaście ważnych inwestycji. Oto szczegóły

Zbiorniki Racibórz, Kąty Myscowa i Wielowieś Klasztorna, a także Kotlina Kłodzka czy dolina rzeki Serafy - to tylko niektóre spośród kilkunastu wielomilionowych inwestycji, jakie mają zostać zrealizowane w najbliższych latach i tym samym poprawić bezpieczeństwo przeciwpowodziowe kraju. Rozbudowa sieci dużych zbiorników wodnych jest realizowana i planowana głównie w południowej Polsce.

• Program Rozwoju Retencji już trafił na Komitet Stały Rady Ministrów, niebawem zostanie przyjęty przez Radę Ministrów.
• W Polsce retencjonowane jest obecnie 6,5 procent wody. We wszystkich sąsiadujących z Polską krajach współczynnik ten przekracza 10 procent.
• Rozbudowa sieci dużych zbiorników wodnych jest realizowana i planowana głównie w południowej Polsce.

Program Rozwoju Retencji to program wieloletni, dotyczący szerokich działań w zakresie retencji i podniesienia poziomu wód, zabezpieczenia przeciwpowodziowego i również kompleksowo traktujący rozwiązania w zakresie żeglugi - powiedział minister Gróbarczyk.

- Jest to jedyne rozwiązanie, które może dzisiaj zahamować ten bardzo niebezpieczny stan niskich poziomów wody. To nie tylko uderza w rolnictwo, ale również w energetykę z powodu braku wody do chłodzenia instalacji do produkcji energii elektrycznej. (...) to jedyny program, który zabezpieczy nasz kraj w odpowiednią ilość wody - dodał.

Minister powiedział, że program ten po raz pierwszy podchodzi kompleksowo do wszystkich rozwiązań w zakresie retencji, żeglugi, oddziaływań przeciwpowodziowych jak również małej retencji w zakresie rolnictwa.

- Koszt programu to 14 mld zł. W ramach programu zrealizowane zostaną 94 inwestycje, 30 zbiorników retencyjnych, w tym 9 dużych, stopnie wodne oraz wszelkiego rodzaju działania w zakresie udrożnienia dróg wodnych i podpiętrzania szlaków wodnych - stwierdził Gróbarczyk.

Ministerstwo i Wody Polskie zaangażowane

Program Rozwoju Retencji na lata 2021-2027 z perspektywą do 2030 roku zakłada ponad dwukrotne zwiększenie retencji w Polsce.

- Na retencję patrzymy z perspektywy kompleksowego zarządzania wodą System gospodarowania wodami w Polsce znajduje się w rękach Wód Polskich. Największe wydatki w tym zakresie to województwo dolnośląskie – 470 mln złotych, województwo śląskie – 441 mln złotych i województwo małopolskie – 150 mln złotych - mówiła wiceminister GMiŻŚ Anna Moskwa, podczas niedawnego posiedzenia sejmowej Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.

- Wody Polskie opiniują w trybie postanowienia wszystkie inwestycje pod kątem ich wpływu na środowisko. Realizujemy również projekty, które maja na celu ocenę stanu wód - dodaje Joanna Kopczyńska, zastępcą prezesa Wód Polskich ds. Zarządzania Środowiskiem Wodnym.

Państwowe Gospodarstwo Wodne „Wody Polskie” w 2019 roku ogłosiło postępowania przetargowe na wykonanie projektów budowlanych i wykonawczych dla stopni wodnych Lubiąż i Ścinawa na Odrze. Ma to na celu m.in. ochronę przeciwpowodziową oraz powstrzymanie procesów erozyjnych w korycie rzeki.

Polecamy też: Mała retencja. Plany adaptacji do zmian klimatu

Plany budowy stopni wodnych dotyczą także Wisły poniżej Włocławka. Chodzi o stopień wodny Siarzewo, który ma zabezpieczyć stopień wodny we Włocławku i zwiększyć bezpieczeństwo przeciwpowodziowe regionu. W ramach tej inwestycji ma powstać m.in. śluza żeglowna z miejscami postojowymi dla jednostek pływających. Dla projektu została opracowana koncepcja programowo-przestrzenna, która ma być podstawą do opracowania projektu budowlanego. Inwestorem stopnia Siarzewo są Wody Polskie.

W 2017 roku został ukończony zbiornik Świnna Poręba (znany jako Jezioro Mucharskie). Zbiornik jest zlokalizowany na rzece Skawa w województwie małopolskim, na terenach trzech gmin: Mucharz, Stryszów i Zembrzyce. Zbiornik rozciąga się na długości ponad 10 kilometrów. Został zbudowany przede wszystkim dla ochrony doliny Skawy i Górnej Wisły przed powodzią. Ponadto przy zaporze zbudowano elektrownię wyposażoną w dwie turbiny o łącznej mocy około 4,4 MW oraz ośrodek zarybieniowy.

Obecnie trwają prace nad kolejnymi zbiornikami i polderami przeciwpowodziowymi:

1 Zbiornik Racibórz na Odrze – inwestycja jest realizowana w województwie śląskim w ramach projektu ochrony przeciwpowodziowej dorzecza Odry. Ma się zakończyć w 2020 roku. Jej koszt to około 2 mld złotych. Na powierzchni 26 kilometrów kwadratowych budowany jest zbiornik, który będzie w stanie przejąć około 185 milionów metrów sześciennych wody.

2. Kotlina Kłodzka – w ramach projektu realizowane są cztery zbiorniki przeciwpowodziowe (zakończenie prac planowane jest na 2022 rok):

- Zbiornik Boboszów zlokalizowany na terenie gminy Międzylesie na górnym odcinku Nysy Kłodzkiej. W Boboszowie znajduje się przejście graniczne z Czechami. Projektowany zbiornik ma powstać poprzez przegrodzenie doliny zaporą ziemną. Ma ona zamknąć zlewnię o powierzchni ponad 18 kilometrów kwadratowych.

- Zbiornik Roztoki Bystrzyckie na górnym odcinku Nysy Kłodzkiej w obrębie dwóch sołectw: Roztoki i Michałowice. Zapora ma zostać wybudowana w dolinie rzeki Goworówka i zamknąć zlewnię o powierzchni 34,5 km kw.

- Zbiornik Szalejów na górskiej rzece Bystrzyca Dusznicka, w miejscowości Szalejów Górny. Projektowany zbiornik ma być położony na terenie rolniczym. Zapora ma zamknąć zlewnię o powierzchni 128,6 km kw.

- Zbiornik Krosnowice w gminie Kłodzko na górskim potoku Duna Dolna, w miejscowości Krosnowice. Zbiornik ma powstać poprzez przegrodzenie doliny zaporą ziemną, która zamknie zlewnię o powierzchni 33,6 km kw.

Zobacz również: Polska gospodarka wróci nad rzeki?

3. Zwiększenie zabezpieczenia powodziowego w dolinie rzeki Serafy w województwie małopolskim – inwestycja zakłada budowę systemu pięciu zbiorników retencyjnych. Obok działającego zbiornika Bieżanów mają powstać cztery suche zbiorniki małej retencji oraz wały przeciwpowodziowe na brzegach rzeki Serafy. Do 2022 roku planowane jest wybudowanie zbiornika Serafa 2 oraz zbiorników Malinówka (1,2,3). Inwestycja ma kosztować około 52 mln złotych.

4. Zbiornik Wielowieś Klasztorna na rzece Prośnie w województwie wielkopolskim – zakres prac obejmuje m.in. budowę zbiornika wodnego o powierzchni ponad 1700 hektarów oraz zapory. W 2018 roku opracowano operat wodnoprawny wraz z instrukcją gospodarowania wodą. Aby projekt został zrealizowany, konieczny będzie wykup lub wywłaszczenie łącznie 1,8 tys. hektarów gruntu. Dotychczas wykupiono dwie trzecie gruntów niezbędnych pod realizację tej inwestycji. Rozpoczęcie robót budowlano-montażowych planowane jest w 2023 roku, a sama budowa ma potrwać około 5 lat. Całkowity koszt budowy zbiornika jest szacowany na około 1 mld złotych. Część środków ma pochodzić z nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej.

5. Zbiornik Kąty Myscowa w województwie podkarpackim – projekt zakłada budowę zbiornika wodnego na rzece Wisłoka o pojemności 65,5 mln metrów sześciennych i powierzchni 427 hektarów. Przy zbiorniku planowane jest wybudowanie małej elektrowni wodnej o mocy co najmniej 1,5 MW. Prace mają się rozpocząć w 2025 roku i potrwać pięć lat. Całkowity koszt inwestycji to około 1 mld złotych.

6. Budowa suchego zbiornika przeciwpowodziowego Rzymówka na rzece Kaczawie w województwie dolnośląskim – w 2019 roku planowane jest opracowane projektu budowlanego wraz z uzyskaniem decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji. Planowana pojemność zbiornika to 10,5 mln metrów sześciennych.

7. Zabezpieczenie terenów w zlewni potoku Młynówka nieopodal Rzeszowa i gminy Krasne – w ramach inwestycji, w latach 2020-2023, mają zostać wybudowane m.in. dwa suche zbiorniki przeciwpowodziowe. Koszt to około 24 mln złotych. Obecnie trwają prace dokumentacyjne.

8. Budowa zbiornika „Góra Ropczycka” na rzece Budzisz, na terenie trzech miejscowości województwa podkarpackiego: Sędziszów Małopolski, Góra Ropczycka, Zagorzyce. Zakres inwestycji obejmuje budowę suchego zbiornika przeciwpowodziowego o pojemności 2,29 mln metrów sześciennych i powierzchni 58 hektarów. Zadanie ma zostać zrealizowane w latach 2021-2023 za około 45 mln złotych.

9. Budowa dwóch zbiorników - „Broniszów” i „Glinki” - na rzece Wielopolce w województwie podkarpackim. Mają one powstać na terenie miejscowości: Łączki Kucharskie, Niedźwiada, Broniszów, Glinki, Niedźwiada. Zbiornik „Broniszów” ma mieć pojemność 2,2 mln metrów sześciennych i powierzchnię 91 hektarów, a zbiornik „Glinki” – 2,3 mln metrów sześciennych i 110 hektarów. Inwestycja ma zostać zrealizowana w latach 2022-2024 i kosztować około 68,4 mln złotych.

10. Budowa dwóch suchych zbiorników w Zagorzycach w województwie podkarpackim (na lewym dopływie Budzisza o pojemności 90 tys. metrów sześciennych, na prawym dopływie o pojemności 113 tys. metrów sześciennych). Inwestycja ma zostać zrealizowana w latach 2021-2023 i kosztować około 4,5 mln złotych.

11. Budowa suchego zbiornika na rzece Skodzierska (woj. podkarpackie) o pojemności 750 tys. metrów sześciennych. Koszt inwestycji to 3,4 mln złotych. Prace mają zostać zrealizowane w latach 2021-2023.

12. Zbiornik na rzece Młynówka (woj. podkarpackie) o pojemności 500 tys. metrów sześciennych i powierzchni 32 hektarów. Inwestycja ma zostać zrealizowana w latach 2022-2023 i pochłonąć ponad 32 mln złotych.

Polecamy także: Mamy suszę. Czy zabraknie wody w kranach?

Nie tylko zbiorniki retencyjne