Piotr Woźny: samorządy będą rozdawały "bilety" do Czystego Powietrza

Uproszczenie i przyspieszenie procedury przyznawania wniosków do "Czystego Powietrza" - to najważniejsza zmiana, jaka czeka program w 2020 r.
Wojewódzkie fundusze, które rozpatrują wnioski, nie będą już weryfikować dochodów. Osobom z tzw. grupy podstawowej wystarczy zaświadczenie, które później zostanie zweryfikowane przez skarbówkę.
Osobom uboższym, które mają prawo do większego dofinansowania, wystarczy zaświadczenie o dochodach z ośrodka pomocy społecznej.

Skomplikowana procedura, długi czas rozpatrywania wniosków i mała liczba punktów informacyjnych - to najważniejsze zarzuty wobec uruchomionego w 2018 r. rządowego programu "Czyste Powietrze". Efektem jest mała skuteczność programu. W jego założeniach jest bowiem wymiana 3 mln źródeł ciepła w domach jednorodzinnych do 2028 r. Przez pierwsze dwa lata podpisano około 70 tys. umów - rozpatrzono niemal 120 tys. wniosków.

Jednak już w 2020 r. w programie zajdą istotne zmiany, które mają spowodować, że program "ruszy z kopyta". Celem zmian, jest przede wszystkim uproszczenie procedury aplikowania o środki na wymianę pieców. Nieodzownym elementem wprowadzania zmian będą samorządy.

Czytaj także: Będą kolejne zmiany w programie Czyste Powietrze. Wiceminister zdradza jakie

- To co przedłużało procedury i "zatykało" wojewódzkie fundusze ochrony środowiska, to zależność przyznanych środków od dochodów. Fundusze musiały weryfikować osoby, które składały wnioski, a nie mają do tego narzędzi, takich jak dostęp do baz danych. Pierwszą zmianą będzie to, że wnioski w tzw. grupie podstawowej, będą przyznawane na oświadczenie o dochodach. Weryfikacją zajmiemy się później, za pośrednictwem służb skarbowych - zapowiada Piotr Woźny, prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska.

Czytaj także: Alarm Smogowy: Program Czyste Powietrze musi zostać zmieniony

Nieco inaczej ma także wyglądać procedura przyznawania środków osobom o niższych dochodach. Ich weryfikacja będzie się odbywać w ramach rozpatrywania wniosków, ale już nie przez WFOŚ.

- Tutaj do współpracy zapraszamy samorządy. Chcemy, żeby to one rozdawały "bilety" do programu "Czyste Powietrze". Osobom o niższych dochodach, które mają prawo do wyższego dofinansowania, wystarczy zaświadczenie z miejskiego lub gminnego ośrodka pomocy społecznej. Mamy nadzieję, że to odciąży wojewódzkie fundusze i sprawi, że zajmą się tym, czym powinny, czyli rozpatrywaniem wniosków oraz przyznawaniem dofinansowania - mówi Piotr Woźny.

Jak dodaje, to nie jedyne zmiany mające uprościć przyznanie środków z "Czystego Powietrza". NFOŚiGW już rozmawia z Centralnym Ośrodkiem Informatyki o umożliwieniu złożenia wniosku przez internet. Ma to być możliwe na platformie gov.pl.

Piotr Woźny przywołał też przykład gmin z tzw. obwarzanka krakowskiego. Po zintensyfikowaniu działań na rzecz czystego powietrza w Krakowie, okazało się, że problem smogu nadal występuje w gminach, które otaczają to miasto. Na celownik wzięto m.in. Zabierzów, gdzie zatrudniono specjalistyczną firmę, której zadaniem jest przekonanie mieszkańców do idei termomodernizacji domów i wymiany pieców.

Z końcem lutego zakończy się pilotażowy program w Zabierzowie, który polegał na szeroko zakrojonej kampanii informacyjnej. Gminy bowiem - zdaniem Piotra Woźnego - mogą odegrać także kolosalne znaczenie w promowaniu programu wśród mieszkańców.

- Wynajęliśmy firmę, która przez dwa miesiące przeprowadzała "dywanowy nalot" informacyjny wśród mieszkańców tej gminy. Razem z miejscowym samorządem organizowano spotkania informacyjne. Ponadto, pracownicy firmy pojawiali się w domach osób, które z różnych przyczyn na spotkania nie mogli przyjść. Pomagano im wypełniać wnioski. Efekt jest taki, że jeszcze przed końcem dwumiesięcznego programu, w Zabierzowie złożono 150 poprawnych wniosków o dofinansowanie. Wcześniej, przez 15 miesięcy, było ich 50 - mówi Piotr Woźny.