Polskie sądy boją się spraw o smog?

Sąd Okręgowy w Gliwicach skieruje pytania do Sądu Najwyższego o to, czy prawo do życia w czystym środowisku jest prawem osobistym człowieka. Sprawa dotyczy prywatnego pozwu przeciwko Skarbowi Państwa o zaniedbania, które doprowadziły do złej jakości powietrza. Powództwo złożył Oliwer Palarz, mieszkaniec Rybnika i członek stowarzyszenia Rybnicki Alarm Smogowy.

• Sąd Najwyższy zajmie się sprawą pozwu mieszkańca Rybnika - Oliwera Palarza - przeciwko Skarbowi Państwa. Powództwo dotyczy zaniedbań, które doprowadziły do złej jakości powietrza. O opinię poprosił Sąd Okręgowy w Gliwicach, który prowadzi postępowanie apelacyjne.
• Sąd pierwszej instancji uznał m.in., że prawo do życia w czystym środowisku nie jest dobrem osobistym człowieka.
• Innego zdania jest część prawników, Rzecznik Praw Obywatelskich, Trybunał Praw Człowieka Unii Europejskiej, a także... kilka polskich sądów rejonowych.

Sąd Okręgowy w Gliwicach nie rozstrzygnął postępowania pozwu przeciwko Skarbowi Państwa o zaniedbania, które doprowadziły do złej jakości powietrza w Polsce. Na rozprawie, która odbyła się 28 listopada, zdecydowano, że zostaną skierowane pytania do Sądu Najwyższego.

Czytaj także: Skarb Państwa nie zapłaci odszkodowania za smog. Jest wyrok sądu

Sędzia Artur Żymełka, który prowadzi postępowanie, miał wątpliwości, czy w związku z rozwojem cywilizacyjnym oraz rozwojem świadomości dot. ochrony środowiska zakres praw człowieka się rozszerza. Dlatego właśnie Sądowi Najwyższemu zostaną zadane pytania dotyczące tego, czy prawo do życia w czystym środowisku jest prawem osobistym człowieka.

- Ta sprawa pokazuje, że polskie sądy boją się odpowiedzialności - komentuje Oliwer Palarz. - W Gliwicach mieliśmy do czynienia z ucieczką od decyzji. Proces zaczął się 15 października 2015 r., czyli minęły już 4 lata. Nie rozumiem, jak długo można orzekać w tak oczywistej sprawie. Tym bardziej że materiał dowodowy jest bardzo obszerny - dodaje.

Obie strony w toczącym się postępowaniu (czyli Oliwer Palarz i Skarb Państwa) mają 21 dni na przygotowanie pytań i opinii dotyczącej decyzji Sądu Okręgowego z Gliwic. Po ich przeanalizowaniu, sąd ostatecznie sformułuje pytania do Sądu Najwyższego. Zostaną one jednak wysłane dopiero po odczytaniu pytań na sali sądowej. Kolejne posiedzenie zostało zaplanowane na drugą połowę stycznia 2020 r.

Decyzję sądu z Gliwic krytykuje także prawnik Radosław Górski. Jego zdaniem, kierowanie pytań do SN to "wyważanie otwartych drzwi".

- Jeżeli zdamy sobie sprawę, że Polska funkcjonuje w europejskim porządku prawnym i weźmiemy pod uwagę chociażby wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 2018 r., to prawo do życia w czystym środowisku jest oczywistym prawem człowieka. Można nawet dodać, że jest jednym z naszych podstawowych praw - mówi Radosław Górski. - Pytania do SN niepotrzebnie przedłużą postępowanie - dodaje.