WKG 2017: Natura 2000, obszary chronione: Samorządy upominają się o rekompensaty

Mariusz Błasiak z Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych jest zdania, że trzeba wytwarzać jak najmniej śmieci. Fot. PTWP

Mariusz Błasiak nie zgadza się ze standardowym rozumieniem gospodarki o obiegu zamkniętym, które zakłada, by wytwarzać jak najmniej odpadów. Jego zdaniem realizując tę ideę, trzeba wytwarzać jak najmniej śmieci.

– Mając na uwadze gospodarkę o obiegu zamkniętym, Lasy Państwowe uruchomiły kilka programów, które promują drewno jako doskonały materiał do budownictwa. Powstają pierwsze szkoły, żłobki, a także budynki wielorodzinne budowane wyłącznie w technologii drewnianej.

Członek zarządu województwa warmińsko-mazurskiego Sylwia Jaskulska zwraca uwagę, że wszystkie samorządy województw przyjęły plany gospodarki odpadami, zostały one uchwalone na sesjach sejmików do końca 2016 roku. W każdym planie bardzo ważnym dokumentem był załącznik inwestycyjny, z którego wynikały inwestycje już realizowane oraz te, które mogłyby jeszcze powstać.

– Nie może być tak, byśmy nie wiedzieli, gdzie trafiają odpady – podkreśla Sylwia Jaskulska. – Wyznacznikiem w odpadach jest cena. Jeżeli tona odpadów zmieszanych kosztuje 270 zł, a tona segregowanych złotówkę, to wszystkim będzie się opłacało je segregować – uważa.

W jej opinii ważna jest edukacyjna rola wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, które od wielu lat uczą, jak segregować odpady i gdzie one trafiają. – Uważam, że jeśli można wykorzystać odpad i uzyskać z tego ciepło, to dlaczego nie? – dodaje.

Członek zarządu województwa warmińsko-mazurskiego Sylwia Jaskulska zwraca uwagę, że wszystkie samorządy województw przyjęły plany gospodarki odpadam. Fot. PTWP

Sylwia Jaskulska twierdzi, że nie uda się lokalizować przemysłu w miejscach o wielkich walorach przyrodniczych. – To, co jest warsztatem pracy, nie powinno znajdować się obok obszarów Natura 2000 – podkreśla członek zarządu województwa warmińsko-mazurskiego.

Jej zdaniem wszyscy chcemy chronić to, co mamy najcenniejsze, ale należałoby podejść do rozwiązania tego problemu systemowo.

– Na terenie województwa są gminy, które w 60 proc. mają obszary chronione. Dlaczego nie rekompensować tych strat dla samorządu? Należałoby wrócić do subwencji, bo jeżeli mamy coś chronić, to wszyscy się na to złóżmy. Takie gminy muszą jakoś funkcjonować, a ludzie chcą tam mieszkać, nie chcą, by te miejsca się wyludniały. Chodzi o szkoły czy inne instytucje niedochodowe, trzeba do nich dokładać – analizuje Sylwia Jaskulska.

Lech Magrel uważa, że mamy zbyt dużo różnych form ochrony przyrody, które się pokrywają. Co więcej, różnymi formami zajmują się różne instytucje – parkami narodowymi minister, obszarami chronionego krajobrazu marszałek województwa, Naturą 2000 – regionalny inspektor ochrony środowiska.

Kolejnym jego zdaniem problemem jest to, że często brakuje informacji dla mieszkańców czy inwestorów. – Ktoś kupuje działkę w obszarze Natura 2000 i tam nie można się pobudować – zwraca uwagę Lech Magrel.

Jego zdaniem należy zastanowić się, co zrobić dla inwestorów, bo wszyscy chcą, by wschodnia Polska się rozwijała. W jego opinii Natura 2000 nie blokuje rozwoju gospodarczego, ale oddziela dobrze zaplanowane, udokumentowane inwestycje od złych. Po to jest na przykład ocena oddziaływania na środowisko.

Lech Magrel twierdzi, że brak świadomości Polaków na temat gospodarki o obiegu zamkniętym wynika z niewystarczającego przepływu informacji i braku dotarcia do ludzi. fot. PTWP

– Cały czas pokutuje zbyt mała edukacja ekologiczna polskiego społeczeństwa. Ludzie nie rozumieją istoty różnych form ochrony przyrody – zauważa przedstawiciel Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego.

Lech Magrel zwraca uwagę, że województwa bardzo cenne przyrodniczo, jak podlaskie czy warmińsko-mazurskie, nie mają zbyt dużo pieniędzy na ochronę środowiska. Powodem jest nierozwinięty przemysł w tych regionach.

Jerzy Sirak dodaje, że sieć Natura 2000 formalnie istnieje od wielu lat, ale na etapie jej tworzenia było za mało „dyskusji i precyzji”. – Uważam, że absolutnie bezpodstawne i bezprawne było objęcie siecią terenów, których właścicielami były osoby prywatne. Takich rzeczy nie powinno się robić – ocenia burmistrz.

Jego zdaniem Natura 2000 jest bardziej problemem dla gmin niż szansą rozwojową. – Obszary objęte tą siecią, które są w otoczeniu miast powiatowych, mają istotny wpływ na kondycję ekonomiczną tych miast, chociażby Hajnówki. – W samym mieście tych obszarów jest bardzo mało, dlatego nie korzysta ono z żadnych preferencji przy użytkowaniu środków pomocowych – wyjaśnia.

Jerzy Sirak także jest zwolennikiem konieczności rekompensaty dla samorządów, które na swoim terenie mają jakiekolwiek obszary chronione. – To wszystko oznacza konkretne straty finansowe dla tych gmin – uzasadnia burmistrz Hajnówki. – Bardzo często rządzący chcą chronić środowisko naturalne i my też chcemy to robić, ale niejednokrotnie robią to w taki sposób, by stało się to kosztem samorządu. Na to zgodzić się nie możemy.

Mariusz Błasiak zwraca uwagę, że Lasy Państwowe zawiadują prawie jedną trzecią powierzchni kraju. 40 proc. z tych obszarów jest objęte Naturą 2000. – To dla nas i obarczenie obowiązkami, i obdarowanie prawem – wyjaśnia Mariusz Błasiak.

Mariusz Błasiak dodaje, że Lasom Państwowym obowiązki związane z siecią Natura było o wiele łatwiej przyjąć niż samorządom. – Jako firma funkcjonujemy z tymi zadaniami niezmiennie od 93 lat. Od samego początku mieliśmy wpisane w misję to, by zająć się zabezpieczeniem ekologicznym państwa – zauważa.