Będą przyspieszone wybory w Gliwicach, Nowej Soli, Bolesławcu i Ustrzykach Dolnych?

Prezydenci i burmistrzowie miast od lat zapowiadali, że powalczą o senatorskie mandaty, by skuteczniej bronić interesów samorządu, ale do tej pory kończyło się na słowach. (fot PTWP Pawel Pawlowski)

Sposobem na osiągnięcie tego celu ma być zagrywka „na sukcesora”, czyli rozwiązanie testowane w przeszłości już przy okazji wyborów samorządowych, gdy dotychczasowy prezydent miasta rezygnował ze startu i udzielał oficjalnego poparcia swojemu zastępcy, by ten zajął jego miejsce w ratuszu. 

- To w przeszłości udało się w Katowicach, Dąbrowie Górniczej, Skawinie, czy Starym Sączu. Nie wypaliło natomiast z Siedlcach, skutkiem czego PiS straciło władzę w tym mieście – przypomina dr hab. Jarosław Flis z Instytutu Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Z wariantu „na sukcesora” zamierza na pewno skorzystać Wadim Tyszkiewicz. Prezydent Nowej Soli w rozmowie z PortalSamorzadowy.pl już kilka miesięcy temu wyjawił, że przygotował następcę (miałby nim zostać wiceprezydent Jacek Milewski) i liczy, że mieszkańcy zaufają tej rekomendacji. Od tamtego czasu zdania nie zmienił.

- Ten plan nadal jest aktualny – potwierdza Tyszkiewicz, gdy pytamy go o tę sprawę dziś.

- To osoba o kompletnie odmiennych poglądach politycznych od moich, co tylko pokazuje, że samorządowcy są nie od politykowania, a od rozwiązywania konkretnych problemów – dodaje prezydent Nowej Soli. To, co zarówno kilka miesięcy temu, jak i dziś martwi Tyszkiewicza, to perspektywa trzymiesięcznych rządów komisarza. Zwłaszcza, że zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym wygaśnięcie mandatu prezydenta miasta skutkuje odwołaniem jego zastępców.

- Czyli miasto zostanie bez gospodarza. I to tuż przed końcem roku, gdy mamy na głowie budżet oraz inwestycje na rok 2020. Nie mogę do tego dopuścić. Nie może być, że miasto stanie się łupem politycznym – mówi Wadim Tyszkiewicz. Dlatego zamierza w najbliższy piątek odwołać swojego zastępcę ze stanowiska i powołać go na stanowisko dyrektora urzędu.

- Dyrektor będzie na miejscu i będzie mógł podpowiadać jakieś rozwiązania komisarzowi, choć oczywiście ten nie będzie zobowiązany, by z nich korzystać. Daję jednak w ten sposób komisarzowi szansę – wyjaśnia Tyszkiewicz.

Złudzeń co do tego, jak wyglądać mogą ewentualne rządy  komisarzaw gminie nie ma Bartosz Romowicz. Przewiduje, że w przypadku ziszczenia się takiego scenariusza w urzędzie dojdzie do „trzepania”, a komisarz zrobi wszystko, by zdyskredytować dotychczasowego burmistrza. Pytany o swojego ewentualnego następcę burmistrz Ustrzyk Dolnych przyznaje, że ma kandydata, którego poparłby w razie swojego awansu do senatu, ale do czasu podania wyników niedzielnych wyborów nie ujawni jego nazwiska.

- Mogę powiedzieć tylko tyle, że jest to osoba dobrze wykształcona, która realizowała inwestycje i związana jest z samorządem – mówi w rozmowie z PortalSamorzadowy.pl burmistrz Ustrzyk Dolnych.

Ostrożność zachowuje też Zygmunt Frankiewicz. Prezydent Gliwic przyznaje w mediach, że potencjalny „następca” jest wybrany, lecz konsekwentnie nie chce wyjawić, kto miałby nim być. Wydaje się być przy tym dość pewny skuteczności takiego manewru. Na antenie Radia Piekary przypomniał, że w majowych wyborach do Parlamentu Europejskiego przewaga Koalicji Obywatelskiej nad PiS-em w Gliwicach wyniosła 19 punktów procentowych, co daje podstawy, by sądzić, że ewentualny kandydat PiS nie wprowadzi się jednak w styczniu do ratusza.

Czytaj: Zygmunt Frankiewicz: prezydenci chcą kandydować do senatu. Związek Miast Polskich im to ułatwi?

- Jeśli ktoś trzyma sukcesora w ukryciu, to ja nie wróżę temu sukcesu. Sukcesja, jeśli ma być skuteczna, musi być starannie przygotowana – komentuje Jarosław Flis. Jak dodaje, dobrze byłoby też, aby potencjalny sukcesor wpisywał się specyfikę danego miasta.

- Są takie miasta, gdzie prezydent rządzi trochę wbrew „profilowi” danego ośrodka i tam trudniej byłoby przeprowadzić taką prostą sukcesję. W takim Rzeszowie trudno byłoby chyba, aby władzę objął kandydat SLD, choć od tylu lat w mieście rządzi Tadeusz Ferenc – mówi Jarosław Flis.

Czy wariant z sukcesją w ogóle będzie konieczny, przekonany się w niedzielną noc. Czy ewentualnie będzie skuteczny, dowiemy się w styczniu, bo wówczas minie ustawowe 90 dni na przeprowadzenie przyspieszonych wyborów. Nawet jeśli wskazani przez urzędujących włodarzy kandydaci przegrają te pojedynki, to nie będzie to jeszcze oznaczać całkowitego przejęcia tamtejszych samorządów przez PiS. Bo w dotychczasowym kształcie nadal funkcjonować będą rady gmin.

- Na 15 radnych 9 jest z mojego ugrupowania. I ktokolwiek by nie był burmistrzem, to będzie musiał się z tym faktem liczyć. Gdy w poprzedniej kadencji miałem w radzie tylko jednego radnego, to wiele razy musiałem się przed radą ugiąć – mówi Bartosz Romowicz.

Frankiewicz, Roman, Tyszkiewicz i Romowicz to nie jedyni samorządowcy, którzy w niedzielę powalczą o senatorski mandat. Do izby wyższej parlamentu wybierają się jeszcze m.in. Tymoteusz Myrda (członek zarządu województwa dolnośląskiego), Sławomir Sosnowski (radny sejmiku woj. lubelskiego), Roman Kolek (wicemarszałek woj. opolskiego), Ryszard Świlski (wicemarszałek woj. pomorskiego), Wojciech Kozak (radny sejmiku Małopolski), Janusz Gromek (były prezydent Kołobrzegu, dziś członek zarządu woj. zachodniopomorskiego), Janusz Pęcherz (były prezydent Kalisza, obecnie przewodniczący rady miasta) i Marek Komorowski (radny sejmiku Podlasia).