Kraków: Po dwóch latach zakończyła się rewitalizacja cmentarza wojennego na Wzgórzach Krzesławickich

Cmentarz znajduje się na terenie wpisanego do rejestru zabytków Fortu 49 "Krzesławice".

Jak podał Urząd Miasta Krakowa, pierwszy etap prac - zrealizowany w 2020 roku obejmował m.in. renowację pomnika upamiętniającego ofiary, schodów, nagrobka z krzyżem i muru oporowego. Wykonano też słupki z łańcuchami i nowe ogrodzenie. Ta część inwestycji kosztowała ponad 614 tys. zł, z czego 180 tys. zł wyniosła dotacja Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 100 tys. zł dotacja wojewody małopolskiego, a środki własne gminy i Zarządu Cmentarzy Komunalnych ponad 300 tys. zł.

W drugim etapie prac - w 2021 roku - przeprowadzono konserwację ogrodzenia cmentarza o długości ok. 170 m i zagospodarowanie zieleni. Wartość prac wyniosła ponad 332 tys. zł, w tym ponad 164 tys. zł stanowiło dofinansowanie ministerstwa, ponad 120 tys. Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, a środki własne miasta 47,5 tys. zł.

Od jesieni 1939 do jesieni 1941 roku Niemcy rozstrzelali w forcie krzesławickim więźniów przywożonych z krakowskich więzień przy ul. Senackiej i przy ul. Montelupich. Większość zamordowanych to mieszkańcy Krakowa i Polski południowej.

W powojennych ekshumacjach odnaleziono 29 grobów, z których wydobyto łącznie 440 zwłok. Po ekshumacji umieszczono je w zbiorowej mogile, zlokalizowanej na terenie fortu. 27 maja 1956 r. odsłonięto tablicę pamiątkową, a w lipcu 1957 r. pomnik upamiętniający ofiary w formie monumentalnej ściany z rzeźbą leżącego człowieka o związanych rękach.

Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie pozyskuje pieniądze na prace konserwatorskie przy grobach i cmentarzach wojennych w konkursach ogłaszanych przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w ramach programu "Groby i cmentarze wojenne w kraju". Część potrzebnych funduszy pochodzi także z dofinansowań udzielanych przez Małopolski Urząd Wojewódzki oraz ze środków budżetu miasta. Oparty na kilku źródłach model finansowania przynosi efekty.

W 2020 r. ZCK zlecił roboty budowlano-montażowe, które objęły 58 nagrobków żołnierzy Wojska Polskiego z lat 1939-1945. Lastrykowe nagrobki wymieniono na nowe, wykonane z granitu strzegomskiego. Wykuto na nich napisy upamiętniające pochowanych, a elementy metalowe - orzełki i krzyżyki - poddano renowacji. Prace kosztowały ponad 221 tys. zł.

Miasto podpisało też umowę partnerską z Małopolskim Urzędem Wojewódzkim na restaurację zabytkowych mogił zbiorowych Legionistów walczących w I wojnie światowej oraz Mauzoleum Legionowego na cmentarzu Rakowickim (z udziałem środków UE). W 2021 r. wyłoniony został wykonawca, który podejmie się budowy kanalizacji opadowej, modernizacji nawierzchni alejek wzdłuż wykonanej kanalizacji, a także nawierzchni alejek wzdłuż Kwater Legionowych. Ta część nekropolii objęta jest ochroną konserwatorską.