Młodzi samorządowcy nie chcą do partii

- Nie chciałbym być prezydentem miasta zgłoszonym w wyborach z ramienia jakiejkolwiek partii politycznej. Nie wyobrażam sobie, aby jakiekolwiek ciała statutowe partii próbowały mi narzucać to, co będę robił jako prezydent miasta. Muszę mieć stuprocentową swobodę w podejmowaniu decyzji, które są ważne dla miasta i jego mieszkańców. To ja, jako prezydent miasta, biorę odpowiedzialność za swoje działania i za to jak zmienia się miasto. Chcę być rozliczany za swoje czyny, a nie za to co mi nakazała partia, chcę oceny mieszkańców a nie władz danej partii - zaznacza Marek Materek.

Niemniej, jeśli chodzi o "grube ryby" w samorządzie, czyli włodarzy największych polskich miast, choć niekoniecznie startowali w wyborach z list ogólnopolskich partii, mieli wyraźne poparcie największych ugrupowań.

Jak uważa Danuta Kędziorska - Cieszyńska, wójt gminy Brzozie (najmłodsza wójt w Polsce), ma to związek m.in. z tym, że partie w dużych ośrodkach są w stanie wydać więcej pieniędzy na kampanię wyborczą.

- W małych gminach wiejskich czy małych miastach można "dać się poznać”, zaprezentować swoje postrzeganie, po prostu dotrzeć do elektoratu. W dużych miastach to bardzo trudne i przede wszystkim uzależnione od wielkości środków przeznaczonych na kampanię wyborczą. Trudno konkurować z kandydatami, którzy reprezentują partie polityczne i czerpią środki z subwencji oraz zaplecza politycznego. Partie z kolei stawiają na kandydatów zdecydowanie starszych, co wynika z konkurencji i wpływów w danej opcji politycznej. Taka sytuacja bardzo często zamyka drogę młodym - uważa Danuta Kędziorska - Cieszyńska.

Danuta Kędziorska - Cieszyńska - najmłodsza kobieta na stanowisku wójta(fot. archiwum własne)

Jeśli chodzi o wiek włodarzy, to w 10 największych polskich miastach rzeczywiście nie znajdziemy obecnie prezydenta poniżej 40. roku życia. Najmłodsza wśród nich jest Aleksandra Dulkiewicz (rocznik 1979). Zdobyła ona jednak mandat w nietypowych okolicznościach, po śmierci Pawła Adamowicza (rocznik 1965). Zaś najstarszy jest obecnie Jacek Majchrowski, prezydent Krakowa (urodziny w 1947 r.). Warto jednak odnotować to, że Piotr Krzystek, prezydent Szczecina, kiedy obejmował urząd w 2006 r. miał tylko 33 lata. 

- Myślę, że w małym samorządzie rzeczywiście jest łatwiej „wybić" mimo młodego wieku. W dużych miastach trudniej jest znaleźć tak duże grono osób, które zaufają młodemu kandydatowi, choć uważam, że powinno się indywidualnie oceniać każdego kandydata bez względu na jego wiek. Jak widać w Starachowicach, Ciechanowie czy Stalowej Woli to się udało więc myślę, że w innych miastach również jest to możliwe - uważa Marek Materek.

Partie nie wiedzą jak służyć samorządom?

- Parlamentarzystom czasem brakuje wyobraźni co do tego, jak przepisy przez nich przegłosowane oddziałują na mieszkańców miast i gmin - mówi Piotr Lewandowski - Prawnikom czy lekarzom, którzy sprawują mandaty poselskie, na pewno można zaufać w dyskusji dotyczącej tematyki, w której są specjalistami. Jeśli jednak chodzi o szeroko rozumianą organizację spraw bliskich ludziom, to nie ma lepszych menedżerów niż włodarze miast i gmin. Dobrze by było, gdyby państwo w jakiś sposób wykorzystało tę wiedzę i doświadczenie - tłumaczy burmistrz Dusznik-Zdroju .

Jak dodaje burmistrz Dusznik-Zdroju, za bardo dobrą należy uznać pojawiające się od kilku lat pomysły, według których Senat miałby stać się "izbą samorządową". 

- Kiedy spotykamy się w gronie włodarzy, w ogóle nie rozmawiamy na tematy ideologiczne, którym poświęcają się przedstawiciele dużych partii. Wszyscy mamy takie same problemy. Są to problemy ze gospodarką odpadami, z drogami czy nauczycielami. Czas poświęcamy na szukanie rozwiązań tych kwestii a nie kłótnie o to, która partia ma rację - mówi Piotr Lewandowski.

Samorządowcy w Senacie

W 2019 r. mandat senatora zdobyli dwaj wieloletni prezydenci polskich miast: Zygmunt Frankiewicz (Gliwice) oraz Wadim Tyszkiewicz (Nowa Sól). Zdaniem ich młodszych kolegów, doświadczenie zdobyte w samorządzie może się okazać bezcenne dla ich skuteczności w parlamencie.

- Samorząd jest bardzo dobrym miejscem do zbierania doświadczenia nie tylko przed walką o stanowiska w Sejmie czy w Senacie, jak w niektórych przypadkach się to zdarza, ale także do pracy w innych instytucjach czy firmach na terenie kraju. Wachlarz spraw jakimi zajmuje się wójt, burmistrz, prezydent jest tak szeroki, że osoby, które piastowały te funkcje z pewnością by się odnalazły pracując w innych instytucjach. Prezydentów Frankiewicza i Tyszkiewicza bardzo cenię i uważam, że byli świetnymi gospodarzami. Dla polskiego parlamentu to plus, że takie osoby znalazły się w Senacie, natomiast dla miast, którymi zarządzali to strata - ocenia Marek Materek.

Przekonana o tym, że samorząd może być furtką do "wielkiej polityki" jest także Danuta Kędziorska - Cieszyńska. Jednak jej zdaniem, zależy to przede wszystkim od indywidualnych predyspozycji danego człowieka.

- Samorząd to doskonałe miejsce do rozwoju, zdobywania doświadczeń ale także nawiązywania kontaktów. Z cała pewnością może być furtką do "wielkiej polityki”, zwłaszcza w kontekście perspektywy dwukadencyjności wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Każdy ma swoją drogę którą chce realizować, ja osobiście bardziej czuje się w samorządzie chociaż życie jest tak nieprzewidywane że niczego nie można wykluczać - mówi najmłodsza wójt w Polsce.