Organy kontrolne Polski, Słowacji i Ukrainy biorą pod lupę transport towarów niebezpiecznych

Przypisanie w deklaracji szczególnego znaczenia kwestii ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska naturalnego przed szkodliwymi skutkami generowania i utylizacji odpadów jest efektem gruntownego rozpoznania problemu ilości odpadów niebezpiecznych w przewozach transgranicznych. Kwestia ta była już przedmiotem międzynarodowej kontroli w 2007 roku.

Wówczas najwyższe organy kontroli Rzeczpospolitej Polskiej, Republiki Słowackiej oraz Ukrainy sprawdziły kwestię wdrożenia Konwencji Bazylejskiej o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych. W oparciu o wyniki kontroli przygotowano i w roku 2008 podpisano wspólną informację o wynikach kontroli przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych pomiędzy Polską, Ukrainą i Słowacją w latach 2004-pierwsza połowa 2007  w ramach Konwencji Bazylejskiej.

Najwyższe Organy Kontroli zaleciły w niej m.in.: wzmocnienie współpracy między właściwymi organami oraz usługodawcami odpowiedzialnymi za transgraniczne przemieszczanie odpadów oraz dokonanie zmian prawa w celu doprecyzowania obowiązków poszczególnych podmiotów w zakresie dokumentowania i kontroli transportu odpadów. Wskazały także, że wpływ na skuteczność działań będzie miała bez wątpienia poprawa wyposażenia służb granicznych w sprzęt techniczny umożliwiający identyfikację odpadów.

Uznając wagę poruszonych wówczas spraw oraz ich obecny wpływ na życie i zdrowie obywateli,Najwyższe Organy Kontroli Polski, Słowacji i Ukrainy zauważyły potrzebę sprawdzenia wykonania powyższych zaleceń  i zainicjowały przeprowadzenie kontroli sprawdzającej.

Międzynarodowa kontrola przestrzegania Konwencji Bazylejskiej dot. transgranicznego przemieszczania odpadów niebezpiecznych i ich utylizacji rozpocznie się jeszcze w tym roku. Kontrolerzy z Polski, Słowacji i Ukrainy sprawdzą, jak wykonano zalecenia kontroli z 2007 r., dotyczące ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska naturalnego przed szkodliwymi skutkami generowania i utylizacji odpadów.

Polsko - ukraińskie ustalenia w tej sprawie także zostały już podpisane. W sierpniu we Lwowie Deklarację Lwowską, zawierającą przede wszystkim ustalenia dotyczące prowadzenia międzynarodowych kontroli koordynowanych podpisali prezes Najwyższej Izby Kontroli Krzysztof Kwiatkowski i przewodniczący Izby Obrachunkowej Ukrainy Valerij Patskan.  

Nie ma kontroli nad przewozami

Rocznie po polskich drogach przejeżdża 150 mln ton towarów niebezpiecznych (TN), m.in. substancji, które w czasie wojen światowych służyły jako broń chemiczna, a dziś wykorzystywane są w gospodarce (np. fosgen, chlor).Jak wynika z raportu NIK, organy odpowiedzialne za bezpieczeństwo obywateli nie wiedzą, którędy i ile takich transportów jeździ po polskich drogach.

Czytaj też: Transport towarów niebezpiecznych poza kontrolą. NIK alarmuje

Ani harmonogram, ani trasy przewozów nie uwzględniają pór i miejsc zwiększonego ryzyka: transporty odbywają się również w czasie dużego natężenia ruchu i przez miejsca gęsto zaludnione, np. w sąsiedztwie osiedli, szkół, centrów handlowych. Dzieje się tak, ponieważ w Polsce nie funkcjonują regulacje prawne bądź zalecenia dotyczące zasad i kryteriów wyboru bezpiecznych tras przewozu towarów niebezpiecznych.

W latach 2012-2017 ponad dwukrotnie wzrosła liczba ujawnionych naruszeń międzynarodowej umowy dot. przewozu towarów niebezpiecznych przez przewoźników.