Gminy górnicze stracą część opłaty eksploatacyjnej. Przez nową państwową agencję

Budowanie państwowej agencji za pieniądze samorządów – tak przedstawiciele górniczych gmin z całej Polski komentują rządowy pomysł na sfinansowanie działalności Polskiej Agencji Geologicznej. Pomysł ów zakłada przejęcie przez państwo części opłaty eksploatacyjnej, otrzymywanej dziś przez gminy, na terenie których prowadzone jest wydobycie kopalin.

• Z szacunków Ministerstwa Środowiska wynika, że skutki wdrożenia ustawy o PAG odczułoby 15 gmin z województwa dolnośląskiego, łódzkiego, zachodniopomorskiego, lubelskiego, śląskiego i wielkopolskiego.

• Z ich budżetów mogłoby zniknąć blisko 79,5 mln zł. Najbardziej stratne na wejściu w życie ustawy byłyby gminy Rząśnia i Kleszczów w woj. łódzkim.

• Opublikowana niedawno opinia Rady Legislacyjnej przy Prezesie Rady Ministrów jest jednak korzystna dla proponowanych przez Ministerstwo Środowiska rozwiązań.

Polska Agencja Geologiczna ma zastąpić państwową służbę geologiczną. Taki scenariusz forsuje Mariusz Orion Jędrysek, wiceminister środowiska, Główny Geolog Kraju i jednocześnie Pełnomocnik ds. Polityki Surowcowej Państwa.

– Stworzymy system, który ma funkcjonować twardo, dobrze i szybko. W dwa lata powinien być gotowy – zapowiedział podczas spotkania w Katowicach, poświęconemu właśnie Polityce Surowcowej Państwa (kolejne takie spotkanie ma się odbyć 22 lutego w Toruniu).

Do zadań Agencji należeć miałoby m.in. sporządzanie krajowego bilansu oraz weryfikacja zasobów złóż kopalin, przeciwdziałanie ich nielegalnej eksploatacji, prowadzenie centralnego archiwum geologicznego, realizacja polityki surowcowej państwa oraz „strategii, programów i polityk z nią związanych”, a także prowadzenie prac w zakresie utrzymywania, poszerzania, pozyskiwania i zagospodarowania bazy surowcowej.

500 złotych na mieszkańca. Wszystko ponad to weźmie Agencja

Projekt ustawy o PAG zakłada również nowelizację prawa geologicznego i górniczego. Po zmianie wpływy z opłat eksploatacyjnych stanowić mają w 60 proc. dochód gminy, na terenie której jest prowadzona działalność, w 35 proc. dochód Polskiej Agencji Geologicznej, a w 5 proc. dochód NFOŚiGW. Zarazem jednak łączna roczna wysokość dochodów gminy z tego tytułu nie może być wyższa niż 500 zł na jednego mieszkańca gminy (nadwyżka ponad tę kwotę stanowi dochód Polskiej Agencji Geologicznej).

Czytaj: Krzysztof Tchórzewski wściekły na śląskich samorządowców: Jak tak można?!

Jak wylicza Ministerstwo Środowiska, w 2016 roku w całej Polsce było 15 gmin, które przekroczyły ten próg. Z szacunków resortu wynika, że najbardziej stratne na wejściu w życie ustawy byłyby gminy Rząśnia i Kleszczów w woj. łódzkim. Ta pierwsza mogłaby stracić 17 mln z 19,4 mln zł, ta druga natomiast 15,7 mln z 18,5 mln zł dochodów uzyskiwanych tytułem opłaty eksploatacyjnej (dane za rok 2016). Wśród 15 gmin, które – według wyliczeń MŚ – przekraczają limit 500 zł tytułem opłaty eksploatacyjnej na mieszkańca, znajdują się jeszcze: Polkowice, Lubin, Grębocice, Jerzmanowa i Radwanice w woj. dolnośląskim (stracić mają odpowiednio 12 mln zł; 1,08 mln zł; 4,07 mln zł; 9,42 mln zł; 3,15 mln zł), Dębno w woj. zachodniopomorskim (stracić ma 2,88 mln zł), Szczerców w woj. łódzkim (stracić ma 4,51 mln zł), Brudzew i Śmigiel w woj. wielkopolskim (stracić mają odpowiednio 463 tys. zł. i 3,57 mln zł), Puchaczów i Cyców w woj. lubelskim (stracić mają 2,22 mln zł i 272 tys. zł), a także Chełm Śląski i Marklowice w woj. śląskim (stracić mają 1,49 mln zł i 1,48 mln zł).

Im większa opłata, tym większa degradacja. I niechęć inwestorów