Warszawa nie chce przepłacać "janosikowego". System do zmiany?

Obecnie, jak wynika z danych przedstawionych przez resort finansów, "janosikowe" płaci w Polsce jedno województwo (mazowieckie), 53 powiaty (w tym 31 miast na prawach powiatu) i 106 gmin. W sumie wszystkie te jednostki samorządu terytorialnego tytułem tej wpłaty zapłacą w tym roku blisko 2,6 mld zł. Ponad połowę z tej kwoty wniosą powiaty. Najwięcej ponoszących tę "daninę” powiatów zlokalizowanych jest na Mazowszu (10, razem z miastami na prawach powiatu) oraz w województwach śląskich i dolnośląskim (odpowiednio 13 i 5).

Inne pomysły na zmianę

"Janosikowe” ustala się w oparciu o algorytm, który bierze pod uwagę m.in. dane Głównego Urzędu Statystycznego dotyczące liczby mieszkańców danego miasta. Zdaniem urzędników z Warszawy dane GUS nie oddają w pełni rzeczywistości.

Zgodnie z danymi GUS na 2018 r. w Warszawie mieszkało około 1,78 mln osób. Tymczasem, jak podał urząd miejski w Warszawie, tylko wiosną 2018 r. w mieście mieszkało średnio ponad 2 mln ludzi. Co to znaczy średnio? Zdaniem urzędników w dni powszednie w Warszawie przebywa niemal 2,3 mln osób, a w weekendy liczba ta spada do około 1,8 mln. Różnica ma wynikać właśnie z liczby osób napływowych, które w dni powszednie korzystają m.in. z infrastruktury, ale na weekendy wracają do miejscowości zameldowania, w których płacą podatki.

Przytoczone dane padły na podstawie szacunków, które opracowała jedna z sieci telefonii komórkowej. Do opracowania wykorzystano dane użytkowników zalogowanych do sieci mobilnej w założonym czasie oraz szacunków dotyczących udziału operatora w całym rynku.

Inną propozycję złożyli w mijającej kadencji Sejmu parlamentarzyści Grzegorz Lipiec, Iwona Krawczyk i Marek Sowa. Ich zdaniem liczbę mieszkańców należałoby oszacować na podstawie np. zużycia wody lub prądu lub zdjęć satelitarnych. W swojej interpelacji politycy przyznają, że każda z tych metod ma swoje mankamenty i każda wskaże nieco inny wynik. Przekonują jednak, że pozwolą one lepiej oszacować faktyczną liczbę mieszkańców stolicy niż dotychczasowe, "przestarzałe” metody oparte na zameldowaniu.

Będą zmiany, ale rzetelne i niepodlegające manipulacjom

Parlamentarzyści nie przekonali jednak Ministerstwa Finansów, które chłodno odniosło się do tych propozycji.

- Należy zwrócić uwagę, iż dane stanowiące podstawę do ustalenia subwencji ogólnej i wpłat do budżetu państwa powinny być ogólnodostępne, rzetelne i niepodlegające manipulacjom. Przy obliczaniu potencjału dochodowego powinno się korzystać z danych dostępnych corocznie dla każdej jednostki samorządu terytorialnego, które łatwo jest zweryfikować – MF odpowiada na pytania PortalSamorzadowy.pl.

Resort zaznacza, że zauważa sytuację Warszawy. Tłumaczy jednak, że stolica osiąga wysokie dochody zarówno jako gmina, jak i jako powiat. Stąd musi dokładać do „janosikowego” zarówno w części gminnej, jak i powiatowej.

- Trwają prace nad reformą systemu korekcyjno-wyrównawczy dla jednostek samorządu terytorialnego, w ramach  których będą rozważane  zagadnienia dotyczące uwzględnienia specyfiki dużych miast, w tym m.st. Warszawy – zapowiada Ministerstwo Finansów.

Szczegółów resort nie zdradza.