BIP: Jawność informacji o radnych leży w interesie wszyskich

Indywidualizacja informacji o sposobie głosowania radnego to nierozwiązany problem. Jeśli ktoś nie pójdzie na sesję i nie ma nagrania, to nigdy się nie dowie, jak głosował konkretny radny – twierdzi Piotr Sitniewski z Fundacji Centrum Inicjatyw na Rzecz Społeczeństwa.

Podjęliście się dużego wyzwania badawczego w ramach projektu ,,Jawność obrad rad miejskich i rad powiatów w Polsce”. Sprawdzić BIP-y 619 samorządów (wszystkich powiatów oraz gmin miejskich) to nie byle co. Po co to wszystko?

Dr Piotr Sitniewski z Fundacji Centrum Inicjatyw na Rzecz Społeczeństwa, kierownik projektu: Przyjęliśmy założenie, że ustawa o dostępie do informacji publicznej w połączeniu z ustawą o samorządzie gminnym, powiatowym czy wojewódzkim pozwala na sformułowanie tezy, że pewne informacje powinny być obowiązkowo zamieszczane w Biuletynie Informacji Publicznej. Są to m.in. dane o składzie organów, o ich kompetencjach, o osobach i ich funkcjach.

Stworzyliśmy swego rodzaju ranking, którego celem nie jest piętnowanie kogokolwiek, ale wyłącznie pokazywanie dobrych praktyk, pozytywnych rozwiązań.

Jakie wnioski? Wspomniane przez pana informacje są rzeczywiście w urzędowych BIP-ach?

– Widać w kraju spore rozwarstwienie. Z jednej strony duże i średnie miasta, z drugiej małe gminy. Różnice między poziomem ujawniania przez nie pewnych informacji dotyczących funkcjonowania rad są często bardzo widoczne.

Są miasta przepięknie do tego przygotowane, które realizują nie tylko ustawowe obowiązki, ale widać tam też oddolną inicjatywę ujawniania informacji w szeroko rozumianym wspólnym interesie.

W naszym rankingu chciałbym wyróżnić wśród powiatów grodzkich Kraków, na podium znalazły się także Olsztyn i Katowice. Wśród miast najlepszy wynik uzyskała Piła i Kołobrzeg oraz ex aequo Oświęcim z Chodzieżą. Tam widać, że budowana jest pewna polityka jawności. Wśród powiatów ziemskich najlepsze okazały się powiat oświęcimski, pabianicki i warszawski zachodni.

Porozmawiajmy o szczegółach. Jakie informacje o radnych w BIP- ach można szybko znaleźć, a których najzwyczajniej nie ma? O co pytaliście w badaniu?

– Niemal wszystkie miasta publikują informacje o składzie osobowym rady. Z tym, że obecnej i ewentualnie poprzedniej kadencji. Skład rad z lat 1998-2002 publikuje raptem 3 proc. badanych samorządów.

Szukaliśmy informacji dotyczącej aktywności poszczególnych radnych. Sprawdzaliśmy na przykład, czy na stronie BIP możemy poznać treść złożonych interpelacji i zapytań oraz udzielonych na nie odpowiedzi, bo tak naprawdę dla mieszkańca bardziej istotne niż to, o co pyta radny, jest to, jak problem zostanie rozwiązany. Wynik tych poszukiwań nie jest zadowalający.

Pytaliśmy o sposób kontaktu z radnym, czy jest podany adres e-mail, telefon, portal społecznościowy, nawet czy jest zdjęcie radnego. Są miasta, jak na przykład Piła, stosujące bardzo ciekawe i logiczne rozwiązania. W jednym miejscu uzyskujemy pakiet informacyjny: ile głosów radny dostał w wyborach, z jakiego okręgu startował, jakie były obietnice wyborcze plus kontakt, krótka notka.

Można? Można i to nie tworzy praktycznie żadnych kosztów. Dzięki posiadanym przez urząd instrumentom informatycznym można spokojnie takie rozwiązania wprowadzić.

Z innych prostych rozwiązań: można kupić radnym do telefonów karty pre-paidowe i wcale nie trzeba ujawniać informacji o prywatnym numerze radnego, tylko zrobić przekierowanie rozmów. Wszytko to da się zrobić, tylko trzeba chcieć.

W raporcie podnosicie problem z zamieszczaniem informacji o głosowaniach konkretnego radnego.

– Indywidualizacja informacji o sposobie głosowania radnego to nierozwiązany problem w skali całego kraju. Wydaje mi się, że powinno to być w ogóle zmienione w ustawie.